Na ušću rijeke Srpeče u rijeku Bosnu, u regiji Doboj, pojavila se mrlja koju je u Spreči formirala hemikalija koja je iscurila iz odlagališta Fabrike sode u Lukavcu, rečeno je danas Srni u Republičkoj upravi Civilne zaštite Srpske.
“Nadležne službe su na terenu, sagledavaju situciju i uzimaju uzorke vode. O daljim aktivnostima javnost će biti obaviještena”, rekao je portparol Uprave Željko Stojanović.
On je istakao da su pripadnici nadležnih službi u rijeci primijetili mrtvu ribu.
Stojanović je ponovio upozorenje građanima u slivu Spreče i Bosne da do daljeg ne koriste vodu iz tih rijeka i da putem sredstava javnog informisanja prate situaciju, sve dok nadležne institucije ne jave da je voda za upotrebu.
“U slivu rijeke Spreče pričinjen je totalni pomor ribe zbog hemikalije koja je iscurila iz odlagališta Fabrike sode u Lukavcu, i konačno su se stekli uslovi za podizanje optužnica protiv odgovornih”, rekao je član Upravnog odbora Ribarskog saveza Republike Srpske Darko Mitrović.
Mitrović je rekao Srni da je šteta veća pošto je u toku mrijest ribe.
“Rijeka je boje bijele kafe. Pobijeno je sve što se tiče plemenitijih vrsta ribe. Šteta je nenadoknadiva”, upozorio je Mitrović.
On je podsjetio da je riječ o trećem ovogodišnjem incidentu i da su se svi dogodili u periodu vikenda.
“Spreča danas liči na onu predratnu kada u njoj nije bilo života. Mrtva riba tone i najvjerovatnije će je voda ponijeti. Trenutno nemamo rješenja kako sanirati prateće probleme”, upozorio je Mitrović.
On kaže da su se konačno stekli uslovi za podizanje optužnica protiv “trovača”, da o tome postoji saglasnost udruženja i ribara iz Federacije kako bi se zajednički nastupalo prema nadležnim institucijama.
Mitrović navodi da se u prethodnom periodu ispuštanje otrovnih materija evidentiralo najmanje jednom godišnje i da su svaki put obaviještene institucije i ustanove koje po tom pitanju nisu preduzele ništa.
Direktor Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost Republike Srpske Srđan Todorović rekao je da incident na nasipu u fabrici sode u Lukavcu upozorava da se problem deponovanja otpadnih materija mora ozbiljnije i sistemski rješavati na nivou oba entiteta.
“Najveći dio opasnosti za rijeku Spreču dolazi iz Federacije BiH, odnosno deponije opasnog otpada i industrije koja ima ostatak opasnog otpada iz procesa proizvodnje i za koju su nadležne federalne institucije”, rekao je Todorović Srni.
On kaže da je incident dokaz da deponija fabrike sode nije bila obezbijeđena kako je trebalo, zbog čega bi fabrika trebalo da snosi troškove saniranja štete koja je, prema procjeni stručnjaka, ogromna za biljni i životinjski svijet, ali i za poplavljeno zemljište.
Todorović je naveo da opasnost po rijeku Spreču iz Republike Srpske predstavlja lokalna deponija komunalnog otpada u opštini Petrovo, sa kojom Fond za zaštitu životne sredine radi projekat da bi se preduprijedila eventualna šteta.
On ističe da je u interesu entiteta da oba fonda za zaštitu životne sredine pruže zajedničku podršku rješavanju problema u dolini rijeke Spreče.
U fabrici “Sisecam soda” iz Lukavca u petak, 27. aprila, pukao je nasip, pa je istekla veća količina tečnosti sa taloga “Bijelog mora” koja je poplavila poljoprivredno zemljište i izlila se u rijeku Spreču.
U rješavanje ovog ekološkog incidenta od prvog dana uključeni su stručnjaci iz svih oblasti, a na slučaju radi i Tužilaštvo Tuzlanskog kantona.
Opasna bijela tečnost Sprečom prolazi kroz područje Gračanice i Petrova. Rijeka zbog niskog vodostaja teče sporo, osjeća se neugodan miris, a mogu se vidjeti i otrovane ribe.
Situaciju prate pripadnici Civilne zaštite opština Lukavac, Petrovo, Gračanica, Doboj-Istok i Doboj, te ribarska i ekološka udruženja.
Mitrović: Voda u Doboju ispravna za piće
Voda za piće u Doboju zdravstveno je ispravna iako su nedozvoljene materije, koje su iz fabrike sode u Lukavcu izlile u Spreču, dospjele na njeno ušće u rijeku Bosnu, izjavio je direktor dobojskog “Vodovoda” Ognjen Mitrović.
On je rekao novinarima da ekipe stalno uzorkuju i pojačano kontrolišu ispravnost vode.
“Kada mrlja prođe izvorište u Rudanci planiramo dodatne i posebne analize u saradnji sa institutima u Banjaluci i Beogradu da bi u potpunosti utvrdili ispravnost vode”, rekao je Mitrović.
On je podsjetio da se Doboj snabdijeva vodom za piće sa izvorišta na Lukama, koje je potpuno bezbjedno jer se nalazi uzvodno od ušća Spreče u Bosnu, kao i sa izvorišta u Rudanci, koje je nizvodno.
“Ukoliko se pojavi nedozvoljena materija koja može ugroziti zdravlje ljudi, `Vodovod` je opremljen da to izvorište zatvori i da sa drugog nastavi redovno isporuku vode gradu”, rekao je Mitrović.
(Srna)
