Njegovo preosveštenstvo episkop bački Irinej smatra da je Srbima u ovom trenutku najpotrebnija svestrana autorefleksija kada je riječ o njihovom duhovnom biću i identitetu ili im prijeti opasnost da postanu amorfna masa potrošača.
“Nama Srbima danas je najpotrebnija svestrana autorefleksija na temu samog našeg duhovnog bića, identiteta, istoriosofskog samoodređenja, samosaznanja i samoosećanja, istorijsko-civilizacijskog naznačenja i usmerenja, kao i nadistorijskog, metafizičkog sadržaja pojma pravoslavno srpstvo. Ukoliko, naravno, takav sadržaj još postoji”, rekao je vladika Irinej za nedjeljnik “Pečat” odgovarajući na pitanje o potrebi svesrpskog dijaloga o Kosovu i Metohiji.
Vladika Irinej objasnio je da je ta autorefleksija neophodna “savremenim Srbima”, jer predugo lutaju kroz lavirinte idola, opsjena i fatamorgana.
“Duhovno, identitetski, istoriosofski, kulturno-civilizacijski, pa i verski, mi, savremeni Srbi, lutamo /čast izuzecima!/ kroz lavirinte idola, opsena, fatamorgana, zabluda i samoobmana. One su oličene u uvoznim i domaćim ideologijama zapadnjačkog prosvetiteljstva, racionalizma i indiferentizma, a u novijem periodu jugoslovenstva i marksizma u formi titoizma”, naveo je vladika Irinej.
Episkop bački upozorava da, ako takva autorefleksija izostane, Srbima prijeti da postanu amorfna masa “proizvođača i potrošača”.
“Ako izostane autorefleksija ili ako iz nje izvučemo zaključke u duhu pomenutih i inih ideologija, opstaćemo bar za neko vreme. Ali, ne više kao istorijski evropski narod pod znakom krsta, odnosno i sa horizontalnom i sa vertikalnom dimenzijom života, nego kao amorfna masa proizvođača i potrošača, bez organskog odnosa međusobno i sa drugim narodima, bez duhovne vertikale, a samim tim i bez krsta kao znamenja i putokaza”, istakao je vladika Irinej.
Vladika smatra da bi prostoru današnjeg Kosova i Metohije trebalo vratiti drevni naziv “Stara Srbija” jer iskazuje realnost.
“Oznaka Kosovo i Metohija izražava pojam celovitosti tog prostora. Ipak, termin Stara Srbija još potpunije iskazuje realni geopolitički sadržaj naziva južne srpske pokrajine, jer ne imenuje samo njen geografski položaj i istorijski kontekst, nego i državnost koja se tu etnički i politički uobličila”, rekao je episkop bački.
Episkop Irinej podsjeća da se termin “Stara Srbija”, kad je riječ o današnjem području Kosova i Metohije, koristio još u tursko vrijeme.
“Samo ću napomenuti da na raznim stranim kartama iz turskoga vremena nailazimo na nazive Altserbien, Vieille Serbie i Old Serbia i da oni uvek označavaju Kosovo, Metohiju i delove današnje Makedonije i da se nigde ne obeležavaju kao albanska teritorija”, rekao je vladika Irinej.
Vladika ocjenjuje da je rogobatna skraćenica Kosmet izmišljena kao alibi za zabranu povratka Srbima prognanim u toku Drugog svjetskog rata.
“Kosmet je rogobatna skraćenica sovjetskog tipa i kamuflaža za ostvarivanje obećanja o pripajanju Albaniji, datih od jugoslovenskih i srpskih komunista na Bujanskoj konferenciji”, reka je vladika Irinej.
Govoreći o dešavanjima u vezi sa Jerusalimom, vladika Irinej kaže da se mora poštovati činjenica da je to sveti grad za sve tri velike monoteističke religije – judaizam, hrišćanstvo i islam.
Vladika je odbacio kao neosnovano pominjanje “krstaškog rata nove epohe” za Jerusalim.
“Nema tu nikakvog`krstaškog rata` iz prostog razloga što današnji moćni Zapad jeste za rat, ali nije za krst. Od presudne je važnosti u svemu tome činjenica da su odgovorni ljudi u zemljama dominantnog pravoslavlja shvatili značaj verskih identiteta i postavili se kao zastupnici pravde za sve. Odlična ilustracija toga jeste držanje Rusije u Siriji: ona je u jednakoj meri stala u zaštitu i hrišćana i muslimana pred terorom `Islamske države`”, rekao je vladika Irinej.
On je čestitao Božić podsjećanjem na riječi Svetog Save o tom velikom prazniku u njegovoj Žičkoj besedi: “Čovekoljubivi Bog, imajući veliku milost prema rodu ljudskom, prikloni nebesa i siđe na zemlju i svojim božanskim domostrojem i dobrovoljnim podnošenjem mnogovrsnih stradanja božanskog Tela Svog prosveti rod naš”.
(Srna)
