Evropski sud za ljudska prava će, prvi put u istoriji, odlučivati o zahtjevu jednog srpskog privrednog društva za povrat imovine otete u Hrvatskoj, pišu beogradske “Večernje novosti”.
Ukoliko odluka sudskog vijeća bude u korist Investbanke, o čijoj imovini je riječ, presuda bi mogla da postane pravilo prema kojem će biti rješavani svi slični slučajevi. To znači da bi Hrvatska morala da odlučuje i o ostalim srpskim zahtjevima iz Strazbura i da vrati oduzeto ili da ga nadoknadi, navodi list.
Pravni zastupnik u ovom slučaju Zoran Ristić iz Novog Sada rekao je da su do sada predstavke srpskih preduzeća završavale u košu hrvatskih referenata pri sudu “iz proceduralnih razloga”.
On je naveo da je Investbanka u stečaju cijelu deceniju vodila pred hrvatskim pravosuđem spor o sedam ekspozitura u Slavoniji, koje su podržavljene poslije čuvene hrvatske Uredbe o nacionalizaciji iz 1991. godine. U međuvremenu su date na korišćenje Slavonsko-požeškoj banci.
Budući da su izgubili sve sporove, uključujući spor pred hrvatskim Ustavnim sudom, obratili su se sudu u Strazburu 2. decembra 2015. godine i žalili se na povredu prava na pravično suđenje i uživanje imovine.
Desetak srpskih firmi stiglo je do Strazbura, pošto su ih hrvatski sudovi masovno odbijali pod izgovorom da “ne postoji ugovor između Hrvatske i Srbije, pa ne može biti sproveden u djelo ni aneks G Sporazuma o sukcesiji” koji se odnosi na pitanje svojine firmi i građana.
Drugo najčešće obrazloženje bilo je da nisu bili uknjiženi kao vlasnici 1990. godine iako je tada postojala samo društvena svojina.
Do slučaja Investbanke, predstavke srpskih preduzeća u Strazburu nisu ni stizale do sudskog vijeća, jer su ih odbacivali hrvatski referenti zbog pravila 47. Ono je uvedeno 2014. godine i propisivalo je striktne procedure prilikom podnošenja predstavke, uključujući maksimalan broj strana, pa su aplikacije odbacivane.
Prema Ristićevim riječima, u julu se nešto promijenilo poslije mnogobrojnih urgencija, i inicijativa Investbanke je uvažena. O njoj će u naredih 60 dana odlučivati tročlano vijeće.
U vrijeme raspada SFRJ, prema tadašnjim procjenama Republičke direkcije za imovinu, vrijednost zgrada, stanova i odmarališta srpskih preduzeća i opština u Hrvatskoj iznosila je 1,8 milijardi evra.
Najvećom imovinom raspolagali su, između ostalih, Jugobanka, “Geneks”, “Železnice Srbije”, NIS, “Tigar”, “Putnik”, “Centrotekstil”, EI Niš, Vino Župa, “Ineks”, “Utva”, “Sintelon”, PIK Bečej, “Pionir” iz Subotice, “Prvi maj” iz Pirota i “Zastava”.
Prema Aneksu G Sporazuma o sukcesiji, sva imovinska prava moraju da budu vraćena na stanje od 31. decembra 1990. godine, što se, međutim, nije dogodilo.
(Srna)
