Bilo da služe za prevenciju poplava ili da im je osnovna funkcija da regulišu fekalne kanalizacione vode, nesporno je da su crpne stanice za određena područja od izuzetnog značaja.
Ovakvi objekti u Republici Srpskoj su prema nadležnostima i funkciji raspoređeni u dvije vrste. U RS postoji 19 crpnih stanica čija je osnovna funkcija da u vrijeme visokih vodostaja rijeka, kada je gravitaciono oticanje onemogućeno, prebacuju višak vode preko nasipa u rijeku.
Spriječiti nastanak poplava i reprizu katastrofe koja je 2014. pogodila RS, kao i otkloniti potencijalne uzročnike štete na zemljištima u blizini rijeka, osnovni je zadatak ovih postrojenja za čiju rekonstrukciju se izdvajaju sredstva Evropske investicione banke.
“Sredstva za sanaciju i rekonstrukciju su obezbjedjena iz kreditnih sredstava EIB, kroz projekat hitnog oporavka od poplava u Republici Srpskoj čija je priprema započela 2010. godine nakon katastrofalnih poplava. U periodu od 2013. do 2015. vršena je priprema tenderskog zadatka, tokom 2016. godine procedura nabavke, a sama realizacija projekta sanacije crpnih stanica započela je 2017. godine. Prema tome, sanacija crpnih stanica se ne vrši kroz redovne budžetske stavke”, rekli su u Ministarstvu poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS.
Srpska raspolaže sa 19 crpnih stanica, od čega je njih pet komunalnog karaktera, dok su ostale namjenjene iskučivo odbrani od poplava.
Za radove na održavanju i rekonstrukciji ovakvih postrojenja, podjelom nadležnosti koje su nastale u skladu sa osnovnim funkcijama koje jedna crpna stanica obavlja, zaduženo je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i JU “Vode Srpske”, te lokalna komunalna preduzeća.
Tako su za tekuće održavanje crpnih stanica namijenjenih odvođenju fekalnih i kišnih kanalizacionih voda zadužene opštine i gradovi, odnosno komunalna preduzeća unutar tih lokalnih zajednica, uz manje učešće Javne ustanove “Vode Srpske”, dok je za sve ostale pumpne stanice zaduženo Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede preko JU “Vode Srpske” iz Bijeljine.
Zajedničkim djelovanjem ovih institucija i radom crpnih stanica se sprječava plavljenje zaštićenih područja od unutrašnjih voda i pruža ze zaštita od negativnog dejstva podzemnih voda.
Započetim projektom rekonstrukcije crpnih stanica u RS sa izdvojenih 9.377.616,87 eura obuhvaćen je remont 38 pumpi, zamjena 17 pumpi novim pumpama, te zamjena pet ustava, a predviđena je izgradnja novih na elektronski pogon, sa izgradnjom nadstrešnice i rekonstrukcijom postojećih objekata, kao i rekonstrukcija građevinskih objekata pumpnih stanica sa nabavkom novih čistilica za naplav.
“Realizacija projekta rekonstrukcija crpnih stanica se vrši iz kreditnih sredstava EIB-a, a tekuće održavanje crpnih stanica finansira se iz budžetskih sredstava. Za održavanje crpnih stanica u 2019. godini planirana su sredstva u iznosu od 173.500 KM“, poručuju iz JU „Vode Srpske“.
I pored sistema odbrane od poplava – koji je na ovom prostoru građen dugi niz godina i čiji temelji datiraju iz vremena Austro-Ugarske, da bi godinama bio nadograđivan i usavršavan, kako bi sadašnje osnove i oblik dobio u periodu od 1960. do 1990. godine – poplave koje su ovo područje zahvatile prije pet godina ostavile su ogromne štete za domaćinstva.
S ozirom na činjenicu da su mnoge od njih izgrađene u šezdesetim godinama prošlog vijeka i da je cijeli sistem crpnih stanica na ovom prostoru zastario, njihova rekonstrukcija i prilagođavanje novim tehnologijama je neophodna.
(Nevena Stanojević/ banjaluka.net)
