Ustavni sud BiH, odlučujući o zahtjevu 29 poslanika Narodne skupštine Republike Srpske za ocjenu ustavnosti Zakona o zemljišnim knjigama Federacije BiH, utvrdio je da su odredbe Zakona o zemljišnim knjigama FBiH u skladu sa odrebama Ustava BiH i Evropske konvencije u vezi s pravom na pravično suđenje i pravom na imovinu.
Klub poslanika SNSD-a u Narodnoj skuštini Republike Srpske podnio je 7. februara apelaciju Ustavnom sudu BiH za ocjenu ustavnosti Zakona o zemljišnim knjigama FBiH jer su njime onemogućeni građani u korištenju imovine.
Poslanik ovog kluba Bojan Vidić obrazložio je da su neustavni članovi 67 i 72 Zakona o zemljišnim knjigama FBiH i da nisu usklađeni sa Evropskom konvencijom o zaštiti ljudskih prava.
“Prilikom formiranja zemljišnih knjiga u FBiH, za razliku od Republike Srpske, utvrđivanje podataka o vlasnicima vrši se bez pozivanja ljudi koji su višegodišnji vlasnici imovine. Ostavlja se rok od 30 dana za pribavljanje podataka, a da se pri tome ne pozivaju ljudi koji imaju imovinu”, pojasnio je tada Vidić.
On je naveo da ovo može dovesti do velikih zloupotreba i da postoje informacije da se tako nešto dogodilo u opštini Zavidovići, odnosno da vlasnici nisu preuzimali potrebne podatke.
Radanović: Preći u sferu političke borbe
Odbor za očuvanje i zaštitu srpske imovine u Federaciji BiH /FBiH/ smatra da je odluka Ustavnog suda BiH, kojom je utvrđeno da je Zakon o zemljišnim knjigama FBiH u skladu sa Ustavom BiH – politička, donesena da bi Srbi bili potpuno izbrisani iz zemljišnih knjiga tog entiteta, te najavljuje odlučnu političku bitku za očuvanje srpske imovine.
Predsjednik ovog odbora Đorđe Radanović izjavio je Srni da je Kancelarija za pravnu pomoć Srbima u Republici Srpskoj već evidentirala oko 15 Srba koji su izbrisani iz zemljišno-knjižne evidencije od Ilijaša, Čapljine, Mostara, Tuzle i drugih gradova i da će sve primjere prezentovati javnosti.
On je najavio da će, nakon što je putem ove kancelarije riješen problem pravne pomoći Srbima, predstavnici ovog odbora preći u sferu političke borbe za srpski narod u FBiH.
Prema njegovim riječima, na sjednici Odbora donesena je jednoglasna odluka da se od svih političkih partija u Republici Srpskoj traži formiranje jedinstvene srpske liste u FBiH.
“Potrebno je da svi Srbi imaju jednu listu, odnosno da sve stranke formiraju jednu listu i da se tako izađe na izbore kako bi se motivisali svi Srbe porijeklom iz FBiH, a koji ne žive na teritoriji BiH, da glasaju putem pošte ili da dođu i lično glasaju i da se na taj način izaberu legitimni predstavnici srpskog naroda na svim nivoima federalne vlasti”, istakao je Radanović.
On smatra da bi na ovaj način mogli biti izabrani predstavnici srpskog naroda u institucijama kantona, Parlamentu FBiH, pa čak da postoji mogućnost i da se izabere Srbin iz FBiH kao član Parlamentarne skupštine BiH, koji se bira sa teritorije FBiH, te da se na taj način participira u vlasti i utiče na zakonska rješenja.
“Svjesni smo činjenice da su ovo ključni izbori za Srbe u FBiH, kojih je 2,5 odsto, ali imamo podatke da je na biračkim spiskovima mnogo veći broj Srba od tog broja i svako ko je bio na popisu 1991. godine u FBiH može glasati putem pošte”, napomenuo je Radanović.
Linta: Diskriminatorski i skandalozno
Predsjednik Saveza Srba iz regiona Miodrag Linta rekao je da je diskriminatorska, skandalozna, ali i očekivana odluka Ustavnog suda BiH prema kojoj su odredbe Zakona o zemljišnim knjigama Federacije BiH u skladu sa odrebama Ustava BiH i Evropske konvencije o ljudskim pravima.
Linta je izjavio Srni da je Ustavni sud BiH ovom odlukom još jednom potvrdio da je, prije svega, politička, a ne pravosudna institucija, jer odluke donosi ne konsenzusom, već to čine tri stranca i dva Bošnjaka preglasavanjem.
“Smatram da je ova odluka uperena, prije svega, protiv pola miliona protjeranih Srba sa područja FBiH, i u cjelini je protiv srpskog naroda koji je rodom i porijeklom sa tog područja i koji je imao svoju imovinu u FBiH, kuće, stanove, poslovne prostore, šumu, poljoprivredno zemljište”, rekao je Linta.
On je naveo da postoji realna opasnost da Srbi ne prijave svoja prava na nekretnine u novim zemljišnim knjigama, odnosno da ne usklade katastar i zemljišne knjige.
Na pitanje da li Srbi mogu ostati bez svoje imovine, Linta je rekao da ne mogu na osnovu Zakona o zemljišnim knjigama, ali da mogu na osnovu drugih zakona, koji to omogućavaju, kao što je Zakon o svojini.
“To znači, ako neko koristi srpsku zemlju 10 ili 20 godina, nakon toga može da podnese tužbu nadležnom opštinskom sudu, da dokaže da vlasnik Srbin nije prisutan, da ne vodi brigu o svojoj zemlji i sud može donijeti presudu da neki Bošnjak ili Hrvat u Glamoču, Grahovu, Mostaru ili drugdje u FBiH postane vlasnik srpske imovine”, kaže Linta.
On dodaje da postoji i opasnost izgradnje objekata na srpskom zemljištu, gdje postoji mehanizam da neki Bošnjak ili Hrvat sagrade poslovni prostor ili porodičnu kuću na zemlji čiji je vlasnik Srbin, pa ako je vrijednost tog objekta veća od vrijednosti zemlje, što je uvijek slučaj, on takođe može da postane vlasnik te parcele koja je bila u vlasništvu Srba.
Linta napominje da je za sada proces upisa u zemljišne knjige besplatan, ali da u slučaju da Srbi propuste te rokove, moraće naknadni upis da plaćaju po nekoliko stotina evra.
On je dodao da je ova odluka diskriminatorska, jer Bošnjaci i Hrvati u Republici Srpskoj imaju sasvim drugačiji tretman, budući da Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove poziva lično, pisanim putem svakog u Srpskoj koji ima tamo imovinu, da dođe u prostorije Republičke urave i prijavi svoja prava na imovinu.
Linta je rekao da, s druge strane, u FBiH nadležni opštinski sudovi raspisuju javne pozive da se građani jave i prijave svoja prava na nekretnine i to objavljuju putem Službenog glasnika, Službenog lista na nivou BiH i FBiH i preko dva dnevna lista u Sarajevu – “Dnevnog avaza” i “Večernjeg lista”.
“Zamislite, koji Srbi, pogotovo oni koji su van FBiH, i koji žive u Srpskoj i Srbiji i širom svijeta, čitaju `Dnevni avaz`, `Večernji list`, Službeni glasnik ili Službeni list”, pita Linta.
On je ponovio da je u pitanju klasična diskriminacija – da srpski narod u FBiH nema isti tretman od nadležnih institucija FBiH da prijavi i zaštiti svoja prava na imovinu, dok Bošnjaci i Hrvati imaju korektan odnos Republičke uprave u Srpskoj, jer ne moraju da čitaju “Glas Srpske” ili “Nezavisne novine” i Službeni list Srpske, nego ih pozivaju službenici Republičke uprave i oni rješavaju svoja pitanja.
“I Hrvati se zahvaljuju Republičkoj upravi za geodetske i imovinsko-pravne poslove Srpske, koja veoma profesionalno radi svoj posao i omogućava svim građanima Republike da zaštite svoja imovinska i druga prava”, rekao je Linta.
Čavić: Podstiču etničko čišćenje
Predsjednik NDP-a Dragan Čavić izjavio je danas Srni da svaka odluka koja ide u pravcu uskraćivanja prava vlasništva nad imovinom licima koja su odsutna iz Federacije BiH /FBiH/ predstavlja direktno otimanje njihove imovine, ali i podstiče nastavak etničkog čišćenja.
“Ustavni sud BiH je donio dosta odluka koje su najmanje pravične, a više političke. Svaka odluka tog suda koja je u kontekstu da administrativnim razlozima oduzme imovinu nekome koje je odsutan iz FBiH, jer je pobjegao od ratnih dejstava ili stradao, pa njegovi nasljednici teško u procesima dolaze do te imovine, jeste direktno otimanje imovine”, rekao je Čavić, komentarišući odluku Ustavnog suda BiH prema kojoj je Zakon o zemljišnim knjigama FBiH u skladu sa Ustavom BiH i Evropskom konvencijom.
Prema njegovim riječima, najopasnije je donositi odluke koje mogu podsticati etničko čišćenje, posebno Srba sa prostora FBiH, a takvom se, naveo je, može smatrati odluka Ustavog suda BiH.
Protić: U suprotnosti sa međunarodnim standardima
Šef Kluba poslanika Socijalističke partije u Narodnoj skupštini Republike Srpske Slobodan Protić izjavio je danas Srni da je odluka Ustavnog suda BiH o odredbama Zakona o zemljišnim knjigama FBiH u direktnoj suprotnosti sa temeljnim vrijednostima o neprikosnovenosti prava na privatnu imovinu.
“Ta odluka je direktno u suprotnosti sa evropskim i američkim standardima prema pitanjima privatne imovine, kao i u suprotnosti sa evropskim zakonodavnim rješenjima”, rekao je Protić, koji je i predsjednik Izršnog odbora Socijalističke partije.
On je naglasio da je većina odluka Ustavnog suda BiH političke prirode i da se u tom kontekstu može smatrati i ova odluka.
(Srna)
