Vlada Republike Srpske sa Srbijom sprema dva velika projekta, a u koja će biti uključeno Ministarstvo prosvete i kulture Republike Srpske. Jedan projekat je na predlog potpisivanje Povelje o srpskom kulturom prostoru. Ona definiše sve interese u oblasti kulture srpskog naroda.
Drugi projekat je izgradnja Spomen područja Donja Gradina, a predsednik Srbije Aleksandar Vučić i Milorad Dodik, predsedavajući Predsedništva BiH su na poslednjem sastanku u Beogradu dogovorili da se projekat finansira u omjeru da Republika Srbija izdvoji 75 odsto sredstava a Republika Srpska 25 odsto, kaže u intervjuu za „Novosti“ Natalija Trivić ministar prosvete i kulture RS.
* Prvo, šta konkretno donosi Povelja o srpskom kulturom prostoru?
Povelja treba da poveže sve Srbe u njihovom kulturološkom delovanju gde god se nalazili. Preko ovog dokumenta ojačavamo saradnju svih Srba i da to ubuduće nije samo saradnja koja zavisi od državnih institucija. Identifikacija kulture Srba je jedna i tako ćemo i delovati. Ovaj dokument je u pripremi i očekujemo da ga potpišemo sa Srbijom krajem februara meseca. Potpisaće ga ministarstva RS i Srbije.
* Dokle se stiglo sa realizacijom projekta Spomen područja Donja Gradina?
U toku je formiranje tima Vlade RS koji će sa timom iz Srbije raditi na realizaciji glavnog tehničkog rešenja. Izgradnjom Memorijalnog kopleksa i muzeja za spomen žrtvama iz logora Jasenovca želimo da zaštitimo zvanična naučna istraživanja o broju stradanja Srba, ali i Jevreja i Roma i da se nikada ne zaboravi i da ostane narednim generacijama!
* Republika Srpska namerava i da zaštiti ćirilicu. Razgovarali ste nedavno i sa resornim ministrom iz Srbije na ovu temu.
Srpski jezik i ćirilica predstavljaju osnov srpskog nacionalnog identiteta i stoga je veoma važno da ih zaštitimo. Planiramo da okupimo relevantne institucije, istaknute lingviste i intelektualce da bismo došli do najboljeg rešenja. Srpski jezik i ćirilično pismo moraju uživati posebnu brigu i zaštitu svih nas. Krajem marta održaćemo forum o zaštiti ćirilice. U jezičkoj upotrebi i kulturološka zaštita jer je ćirilica nacionalna identifikacija Srba. Srbija radi na izmenama i dopunama zakona o zaštiti ćirilice u javnoj upotrebi. Jedna od ideja je i da javne ustanove i preduzeća koriste maksimalno ćirilicu.
* Narodna skupština Republike Srpske raspravljaće o inicijativi građana za besplatne udžbenike za sve učenike u osnovnom obrazovanju. Koliko je realno da udžbenici za osnovce budu besplatni?
S obzirom da je budžetom za 2019. godinu predviđeno 980.000 maraka za udžbenike za učenike prvog i drugog razreda, a da je za udžbenike za sve učenike u osnovnom obrazovanju potrebno obezbijediti dodatnih 11 miliona maraka, određene iskorake možemo napraviti tek sa usvajanjem budžeta za narednu godinu.Bez namjere da dijelimo djecu po bilo kom osnovu, smatram da je prioritet da obezbijedimo besplatne udžbenike onima kojima je to najpotrebnije. U tome će nam pomoći paralelna izrada socijalne karte koju će imati svi građani, a koja će omogućiti pravedno ostvarivanje socijalnih i ostalih prava.Sada imamo situaciju da Ministarstvo prosvete i kulture obezbeđuje besplatne udžbenike učenicima prvog i drugog razreda, udžbenike odličnim učenicima viših razreda iz višečlanih porodica obezbjeđuje Ministarstvo porodice, omladine i sporta a lokalne zajednice obezbjeđuju besplatne udžbenike učenicima iz višečlanih porodica, korisnicima socijalnih davanja, kao i po osnovu boračkih kategorija.
* U Republici Srpskoj se iz godine u godinu upisuje sve manji broj učenika. Da li će se smanjenje broja upisanih učenika odraziti na smanjenje broja zaposlenih u prosvjeti?
Nažalost, broj učenika se iz godine u godinu smanjuje. Tako je u školsku 2018/2019. godinu upisano 9.600 učenika u prvi razred. Nije bilo upisa učenika u 77 područnih odeljenja, u 93 područna odjeljenja upisan je po jedan učenik, dok su u 73 područna odjeljenja upisana po dva učenika. Poređenja radi, u školsku 2017/2018. godinu upisano je 9.676 a u školsku 2016/2017. godinu 10.202 učenika. Ukupan broj učenika se smanjuje i odlaskom porodica u potrazi za boljim uslovima rada i života.Vlada Republike Srpske preduzima niz pronatalitetnih mjera. Ministarstvo prosvjete i kulture provodi niz mjera s ciljem da pomogne roditeljima kao što su program pripreme djece pred polazak u školu, jutarnje čuvanje i produženi boravak za djecu mlađeg uzrasta, besplatni udžbenici za učenike prvog i drugog razreda, sufinansiranje prevoza učenika osnovnih škola, kao i smještaj učenika u đačkim domovima. Nastojimo takođe da školovanjem kadra potrebnog privredi zadržimo mlade ljude da rade i osnuju porodice u Republici Srpskoj. Smanjenje broja učenika se, bez sumnje, odražava na normu prosvjetnih radnika, ali učinićemo sve da ljudi ne ostanu bez posla.
* Hoćemo li imati usklađenu upisnu politiku u srednje škole sa potrebama privrede?
Pozvali smo privrednike u lokalnim zajednicama da nam dostave svoje potrebe za kadrom u narednom periodu. U skladu sa njihovim potrebama planiraćemo upisnu politiku u srednjim školama. Od posebne važnosti je učenička praksa odnosno dualno obrazovanje, gdje god je to moguće organizovati, jer na taj način učenici stiču potrebne kompetencije i osposobljeni su da rade svoj posao po sticanju diplome.
* Kako unaprediti položaj prosvjetnih radnika?
