Izraelski list “Jerusalem Post” objavio je priču u kojoj plasira tezu da korijeni političkog cionizma i jevrejske države nisu počeli emancipacijom Jevreja u Parizu ili Beču, ni Poljskoj, već da je moguće da tragovi vode ka Zemunu i sefardskom rabinu koji je živeo u tom gradu, Judi Ben Šlomo Haj Alkalaju.
List piše da je na Alkalaja, koji je živio u Zemunu i koji se smatra duhovnim ocem cionističkog pokreta, presudan uticaj imalo ne samo njegovo dobro poznavanje Kabale, već i nacionalni pokret na Balkanu protiv Otomanskog carstva, posebno Srba koji su vjerovatno uticali na ideje mladog rabina.
“Jerusalem post” na početku teksta podsjeća da je u julu ove godine u Zemunu jedna ulica dobila ime po začetniku cionizma Teodoru Herclu, a da je svečanoj ceremoniji prisustvovao i izraelski predsjednik Reuven Rivlin.
Međutim, “Jerusalem post” ukazuje da bi odgovor zašto je srpska vlada dala ime ulice po njemu iznenadio većinu Jevreja pa čak i najvatrenije cioniste.
Kako navode, rabin Alkalaj, vjenčao je Herclove roditelje i to 70 godina prije prvog cionističkog kongresa u Bazelu i 90 godina prije Balforove deklaracije.
U svom djelu “Čujte o Izraelu” objavljenom u Beogradu Alkalaj pruža radikalnu interpretaciju dobro poznatih jevrejskih molitvi u kojima poziva na okupljanje sve “djece Izraela”.
U tom djelu on navodi da povratak jevrejskog naroda u zemlju Izraela zahtijeva rekreaciju Sanhedrina u Jerusalimu ili izbor političkog lidera, poznatog iz rabinske literature kao Josipovog sina Mesije, prenosi Tanjug.
Na tu njegovu ideju o jedinstvu možda je uticalo dobro poznavanje Kabale, ali je teško zanemariti uticaj srpskih ustanika protiv Otomanskog carstva koji je zahvatio područje oko Zemuna početkom 19. vijeka.
Srpski ustanak je bio prvi uspješni narodni ustanak protiv Otomanskog carstva, koje je kontrolisalo Izrael, piše “Džeruzalem post” i dodaje da je možda Alkalaj pokušao da primjeni nacionalni uspjeh svojih susjeda u Srbiji.
Iako je Alkalajev plan zasnovan na vrijednostima judaizma i Kabale, u suštini je veoma praktičan, smatra srpski istraživač jevrejske istorije Oliver Klajn koji kaže da je Alkalaj predvidio kupovinu zemlje i stvaranje naselja u kojima su glavni bili Jevreji iz Otomanskog carstva.
Prema Klajnu, Alkalaj je čak osnovao u Zemunu društvo posvećeno povratku jevrejskog naroda “Zemlje Izraela”, koje je bilo aktivno među nekoliko jevrejskih zajednica u najvećim gradovima Srbije.
(Tanjug)
