Međunarodna zajednica treba oštro da osudi zapaljivu i ekstremističku deklaraciju SDA koja poziva na ukidanje dejtonske strukture u korist unitarne BiH, navodi se u 22. Izvještaju Vlade Republike Srpske upućenom Savjetu bezbjednosti UN.
“Ekstremistička deklaracija SDA pokazala je, jasnije nego ikad, da je najveća bošnjačka stranka u BiH opredijeljena za rušenje Dejtonskog sporazuma. Poziv SDA za `regionalizacijom` BiH sa `tri nivoa vlasti: državni, regionalni i lokalni` nije ništa drugo nego poziv na ukidanje Republike Srpske i FBiH, krucijalnog elementa ustavne strukture BiH koji sprečava dominaciju jedne etničke grupe u BiH, kao i kantona u FBiH, koji su esencijalni u obezbjeđivanju glasa Hrvata u upravi”, upozoreno je u ovom izvještaju.
U dokumentu se podsjeća da je takozvana “Republika BiH” bila unitarni režim pod dominacijom Bošnjaka, te da poziv SDA za njenim oživljavanjem jasno govori da ova stranka želi da ukine Ustav BiH koji je esencijalni element Dejtonskog sporazuma.
“`Opstrukcije i blokade` koje SDA želi da ukloni iz Ustava BiH su federativna struktura i mehanizmi zaštite tri konstitutivna naroda BiH, koji su, u stvari, krucijalni elementi Dejtonskog sporazuma kojima se obezbjeđuje da nijedan narod ne može da ugnjetava druge. Iz tog razloga SDA i želi da ih ukine. Cilj SDA je unitarna država kojom vlada najbrojniji narod u BiH – Bošnjaci”, konstatuje se u Izvještaju.
Iz Vlade Srpske navode da nijedna strana koja teži tiraniji ne voli “prepreke i blokade” koje imaju funkciju kontrole i balansa njihove vlasti, ali strane koje su koncipirale, učestvovale u pregovorima i usaglasile Dejtonski sporazum predvidjele su opasnost koju nosi dominacija zasnovana na pukoj brojčanoj superiornosti u BiH, te mudro ugradile “opstrukcije” koje SDA sada shvata kao osujećivanje njenih nastojanja da dominira društvom BiH.
“Strane koje su usaglasile Dejtonski sporazum shvatile su da, kao u desetinama stabilnih i prosperitetnih federacija u cijelom svijetu, put ka miru i bezbjednosti u BiH leži u dekoncentraciji, a ne konsolidaciji političke moći. Dejtonska formula obezbjeđuje narodima i entitetima koji čine BiH visok stepen prava i autonomije”, pojašnjava se u Izvještaju.
U tekstu se naglašava da deklaracija SDA, iako sadrži nekoliko bombastičnih aforizama, kao što su poziv na “ostvarivanje socijalne i nacionalne ravnopravnosti konstitutivnih naroda i građana na cijeloj teritoriji BiH”, nalaže da narodi u BiH budu ravnopravni samo pod uslovima SDA.
Iz Vlade Srpske ocjenjuju da je SDA toliko bezočna u pozivu na radikalnu promjenu sadašnje strukture BiH i dominaciju bošnjačkog elementa da traži i “afirmaciju bosanskog identiteta kao zajedničkog identiteta svih građana BiH”.
“Umjesto da slavi nacionalnu raznolikost u BiH, ovaj poziv za uniformnošću pod uslovima SDA predstavlja otvorenu i zlokobnu prijetnju Srbima i Hrvatima. To je eksplicitan poziv da se poništi sva srpska i hrvatska kultura i baština u BiH. Teško da bi se mogao zamisliti gnjev građana Velsa i Škotske kad bi im se reklo da se od ovog trenutka mogu identifikovati samo kao `Britanci`”, naglašava se u Izvještaju.
Od kada je BiH formirana, prije gotovo 25 godina, nikada nijedna uticajnija politička stranka nije izvršila tako radikalan i ofanzivan napad na nacionalne tradicije ostalih konstitutivnih naroda u zemlji kao što je SDA.
U tekstu se konstatuje da je SDA već krenula u podrivanje mehanizama zaštite konstitutivnih naroda u BiH i navodi primjer koji pokazuje iz kog razloga je politika u drugom entitetu, FBiH, u krizi, a to je izbor Željka Komšića na mjesto “hrvatskog” člana Predsjedništva BiH.
“Komšić je nominalno hrvatski političar koji se zalaže za politički program SDA i Bošnjaka, a gotovo da nema nikakvu podršku među Hrvatima. Bošnjački političari marginalizovali su hrvatske glasače tako što su podsticali Bošnjake da glasaju za Komšića umjesto za kandidata za bošnjačko mjesto u Predsjedništvu. Time su Bošnjaci dobili dva mjesta u Predsjedništvu, a Hrvati nijedno”, pojašnjava se u Izvještaju Vlade Srpske.
Napadima na kontrole i ravnotežu u BiH, uvedene Dejtonskim sporazumom, dodaje se u tekstu, SDA je još jednom pokazala svoj fundamentalni prezir prema načelima na kojima počiva Mirovni sporazum, kao i prema samoj demokratiji -prezir koji se vidi i u nastojanjima SDA da blokira rezultate svakih demokratskih izbora koji joj nisu po volji, bilo da je riječ o izborima u Mostaru, FBiH ili opštim izborima u BiH.
“Svi građani BiH koji vole mir i svi članovi međunarodne zajednice kojima je stalo do budućnosti BiH i stabilnosti regiona treba da se energično usprotive nastojanjima SDA i osude njenu deklaraciju, te potvrde značaj dejtonskih načela”, naglašava se u 22. Izvještaju Vlade Srpske upućenom Savjetu bezbjednosti UN.
Drugi primjer odbijanja Dejtonskog sporazuma, navodi se u ovom dokumentu, jeste provokativna i destabilizujuća odluka SDA da ospori ime Republike Srpske.
U tekstu se podsjeća da je januaru ove godine SDA najavila da će zatražiti od Ustavnog suda BiH da proglasi ime Republike Srpske neustavnim, a cilj ove inicijative je podrivanje ustavnog statusa Republike Srpske.
“Inicijativa SDA direktno je suprotna Ustavu BiH, čiji član jedan glasi: `BiH se sastoji od dva entiteta, Federacija Bosne i Hercegovine i Republika Srpska`. Apsurdno je kao argument navoditi da Ustav krši sam sebe u svom osnovnom članu kojim se definiše BiH. U Ustavu BiH ime Republike Srpske pominje se na još deset mjesta, između ostalog i u odredbama kojima se Narodnoj skupštini Republike Srpske daju ovlašćenja. Štaviše, Ustav je centralni element Dejtonskog mirovnog sporazuma, a Republika Srpska, upravo pod tim imenom, jedna je od strana ugovornica. Ime Republika Srpske ne povređuje ni instrumente ljudskih prava”, pojašnjeno je u Izvještaju.
Da je to slučaj, dodaje se, imena većine zemalja u Evropi kršila bi ljudska prava. Opšteprihvaćena praksa je da država i niži politički nivoi nose ime najveće etničke grupe. Većina evropskih država, kao što su NJemačka, Francuska, Italija, Španija i Češka upravo su tako dobile ime. Mnoge evropske političke regije, kao što su Engleska, Škotska, Katalonija, Baskija i Valonija, takođe, su na isti način dobile ime.
“Nema ničeg neuobičajenog u načinu na koji je Republika Srpska dobila ime. Međunarodna zajednica, uključujući Savjet bezbjednosti Ujedinjenih nacija i ad hok Savjet za implementaciju mira, čak i visoki predstavnik, već godinama priznaju Republiku Srpsku, upravo pod tim imenom, kao jedan od dva entiteta koji čine BiH”, navodi se u tekstu.
Iz Vlade ukazuju da napad SDA na ime Republike Srpske, kao i njena deklaracija u kojoj poziva na eradikaciju Republike Srpske kao političkog entiteta donosi političku destabilizaciju i udara u samu srž Dejtonskog mirovnog sporazuma.
“Ova inicijativa je dio kampanje kojom SDA napada legitimitet Republike Srpske. Vrijeme je da SDA prihvati dejtonsko rješenje i pravo Republike Srpske da postoji. Republika Srpska prihvata i pridržava se Dejtona, te insistira na tome da isto učini i međunarodna zajednica. Republika Srpska, za razliku od SDA i visokog predstavnika, bezrezervno prihvata Dejtonski sporazum i samo traži da se Ustav BiH sprovodi onako kako glasi”, naglašava se u Izvještaju.
Iz Vlade Srpske poručuju da je Republika Srpska, uprkos tim prijetnjama, uvijek bila opredijeljena za Dejton i uvjerena je da BiH može uspjeti i prosperirati ako dejtonski sistem bude u potpunosti sproveden.
“Činjenica da se SDA osjeća dovoljno samouvjerenom da ignoriše izborne rezultate, napada samo ime Republike Srpske i donosi ekstreman i animozan politički program kojim izričito odbija dejtonsku strukturu bez ikakvog straha od negativnih posljedica od međunarodne zajednice, umnogome objašnjava cinizam određenih elemenata društva BiH ka stranim akterima i institucijama koji tvrde da su pobornici poštivanja međunarodnog prava, ljudskih prava i demokratije”, ističe se u ovom izvještaju.
Iz Vlade Republike Srpske navode da je međunarodna zajednica trebalo davno da osudi SDA zbog destabilizujućih postupaka i zatraži da dejtonsku formulu poštuju visoki predstavnik, SDA i svi relevantni akteri u regionu.
(Srna)
