PIŠE: Prof. dr Branimir Kuljanin, profesor Filozofskog fakulteta Univerziteta u Banjaluci
Krajem 20. vijeka u SAD se pojavio izraz hibridni rat (eng. hybrid warfare). Njim se označava vojna strategija koja objedinjava u sebi kao jedinstvenu cjelinu obični – konvencionalni i nekonvencionalni – informacioni, kibernetički rat.
Dok se u konvencionalnom ratu koristi konvencionalno oružje i taktika, hibridni rat (HR) podrazumijeva korištenje i nevojnih sredstava u objedinjenom poduhvatu usmjerenom na postizanje iznenađenja, sticanje prednosti i psiholoških premoći, korištenje diplomatskih mogućnosti, sveobuhvatnih informacionih, elektronskih i kiberoperacija, kao i skrivanje vojnih i obavještajnih dejstava, povezanih s ekonomskim pritiskom. Tu su i asimetrični sukobi niske snage, međunarodni terorizam, gusarenje, ilegalna imigracija, korupcija, etnički i vjerski sukobi, demografski izazovi, transnacionalni organizovani kriminal, problem globalizacije i primjena oružja masovnog uništenja.
Za ovu vrstu rata se koristi i naziv specijalni ili informacioni rat. Brojni su načini vođenja ovog rata: upotreba prikrivenih vojnika (bez vojne opreme ili oznaka) koji djeluju u stranoj zemlji, upotreba perifernih ubojnih sredstava (biološko, hemijsko i drugo oružje), kampanje dezinformacija i propagande, kiber-napadi i drugo. U asimetričnom ratu vojna moć, odnosno strategija i taktika sukobljenih strana se značajno razlikuju. To je rat u kom slabija strana koristi prostor (teren) i vrijeme, iznenađenje i određene slabosti jačeg protivnika da pobijedi, odnosno da ostvari svoje strateške ciljeve. Upotreba različitih sredstava ili metoda radi zaobilaženja ili poništavanja sposobnosti protivnika, uz istovremeno korištenje njegovih slabosti odlikuje ovaj tip rata usmjeren na postizanje rezultata nesrazmjernog uloženim sredstvima i vlastitoj moći. U asimetričnom ratovanju se koriste gerilsko ratovanje, špijunaža, nasilni i nenasilni otpor, sabotaža i terorizam, koji su se tokom istorije pokazali kao djelotvorni načini dostizanja taktičkih, i, u krajnjem ishodu, strateških ciljeva.
Jedna od odlika hibridnog rata je da ga neposredno sukobljene strane (društvene klase, države, savezi) vode u interesu trećih strana (društvenih grupa ili država i saveza) koji u njemu ne učestvuju neposredno, ali onima koji ratuju za njihov interes daju logističku, propagandnu, obavještajnu, diplomatsku i drugu pomoć i podršku. Ratovi preko posrednika su karakteristični za velike države i vojno-političke saveze, koji su se sukobili oko nekih područja, ekonomskih, političkih ili drugih interesa. Da bi izbjegle velike žrtve i troškove, koji su nesrazmjerni mogućim dobicima, zaraćene strane ratuju preko posrednikā. To su tokom istorije obično bile vazalne, tributarne ili klijentske države. Unutar država sukobljavale su se razne društvene grupe (slojevi, staleži, klase), klanovi, dinastije, a u novije vrijeme sve više političke stranke.
Šta je hibridni rat?
Hibridni rat je cjelina metodā oružanog vojnog, političko-diplomatskog, finansijsko-ekonomskog, informaciono-psihološkog i informaciono-tehničkog pritiska, kao i tehnologijā obojenih revolucija, terorizma i ekstremizma, dejstava specijalnih službi, jedinica snaga posebne namjene, snaga specijalnih operacija i strukturā javne diplomatije, koje po jedinstvenom planu ostvaruju organi uprave države, vojno-političkog bloka ili transnacionalne korporacije (TNK). Osnovno sredstvo HR je dezinformacija. Informaciona borba je jezgro HR, ali i terorizam, ekstremizam i mnogi drugi činioci ulaze u njegov sastav. Glavni ciljevi HR su potpuna ili djelimična razgradnja države, promjena njene unutrašnje i(li) vanjske politike, zamjena državnog rukovodstva drugim, poslušnim napadaču, uspostavljanje ideološkog i finansijsko-ekonomskog nadzora nad određenom državom, a i stvaranje nereda i potčinjavanje jedne države drugoj ili TNK.
Srž hibridnog rata je informacioni rat. On je usmjeren prvenstveno protiv sistema vrijednosti i normi napadnute zemlje. Informacioni rat obično ima propagandni karakter, pa je on ujedno i moralno-psihološki rat. Kroz planirane informacione operacije nastoji se uticati na stanovništvo i vlasti određenih zemalja. Internet (društvene mreže) je posljednjih godina postao glavni prostor informacionog rata.
Metodologija HR je začeta u Britanskoj imperiji, a konačno je utvrđena uz pomoć britanskog društva „Okrugli sto“ 1891. Februarski državni prevrat 1917., kojim je svrgnuta monarhija i srušena Imperija, bio je uspješna operacija hibridnog rata protiv Rusije. Proveli su je britanska tajna služba MI-6, društvo „Okrugli sto“, zapadni masoni, liberali i generali-izdajnici. Rusku imperiju nije srušio Lenjin. Februarska revolucija 1917. je bila masonski državni prevrat, koji je vodila V. Britanija. Staljin je pomoću generalā-rodoljubā Generalnog štaba (Potapov) uspio u oktobru 1917. otjerati masone s vlasti. V. Britanija je organizovala i građanski rat u Rusiji pomoću svoja dva glavna agenta: Lejba Bronštajna (Trocki) među boljševicima (komunistima) i admirala Kolčaka među bijelima (monarhistima). U interesu vlasti V. Britanije je djelovao i Adolf Hitler. I napad na SSSR 22. juna 1941. je bio rezultat britanskih spletki. „Revolucionar“ Trocki je bio agent MI-6, a Hitler je u biti zastupao interese Britanske imperije. Rusku državu su rušili prvenstveno Anglosaksonci, Nijemci su bili izvođači radova.
Hladni rat Zapada i Istoka, kapitalizma i komunizma (1946-91) je bio hibridni rat. SAD i SSSR, odnosno savezi koje su oni predvodili (NATO i Varšavski savez) su, najčešće na ideološkoj ali nerijetko i na osnovi „pragmatičnih“ ekonomskih i drugih interesa, ratovali preko posrednika u „trećem svijetu“ nastojeći da odbrane i učvrste svoj već postojeći ili prošire uticaj na zemlje tog dijela svijeta. Oni su zaraćene strane pomagali na sve moguće načine (vojno, ekonomski, diplomatski, propagandno-politički itd.). Građanski ratovi u Aziji, Africi i Latinskoj Americi su tokom Hladnog rata uvijek bili i borba za kapitalizam i komunizam, odnosno socijalizam.
Zapad je svoju savremenu strategiju HR počeo razvijati u okviru tzv. Hladnog rata, koji je počeo protiv SSSR. Hladni rat je bo HR Zapada protiv SSSR. U njemu su korišteni sankcije, ideološke diverzije, „agenti uticaja“ u sovjetskoj eliti, trka u naoružanju, rat u Avganistanu i drugi načini slabljenja protivnika. Ključnu ulogu u razvalu SSSR je odigrao Mihail Gorbačov, koji je na vlast došao uz pomoć vanjskih sila. Njegova politika „perestrojke“ je gurnula zemlju u haos. Za 6 godina vlasti Gorbačova vanjski dug SSSR je povećan 5,5 puta, a zalihe zlata su smanjene 11 puta. On je izvršio i jednostrane vojno-političke ustupke Zapadu, koji su u konačnici doveli do raspada zemlje. Čovjeku koji je uništio svoju zemlju Zapad je 1990. dao Nobelovu nagradu za mir.
U istoriji Rusije je bilo i uspjeha i neuspjeha. Posljednji predsjednik KGB Vadim Bakatin je u decembru 1991., neposredno pred raspad zemlje, predao SAD šemu svih uređaja za prisluškivanje, koji su se nalazili u njihovoj ambasadi u Moskvi! Bakatin se pojavio u američkoj ambasadi s tehničkom dokumentacijom, ali oni nisu mogli povjerovati u to pa su pozvali komisiju iz SAD da provjeri da se ne radi o nekoj dezinformacionoj operaciji. U to vrijeme on je bio rukovodilac međurepubličke službe bezbjednosti, koja je stvorena poslije puča avgusta 1991. i rasformiranja KGB. On je time nanio ogromnu štetu cijeloj obavještajnoj mreži Rusije. Izdao je svu obavještajno-tehničku mrežu i do dana današnjeg nije osuđen. Šteta koju je nanio tehničkoj i cijeloj obavještajnoj mreži Rusije je pogubna za čitava naredna desetljeća. Do tada je ruska tehnička obavještajna služba bila bolja od američke.
Krajem 20. vijeka je stvoren svjetski informacioni prostor. S njim neumitno raste uloga društvenog mnenja. Ono je danas moćan činilac vaspitanja i upravljanja ponašanjem ljudi. Razvijen informacioni sistem je neophodan uslov uspješnog djelovanja političkih vlasti. Glavni ciljevi uticaja posebnih službi prvenstveno SAD i drugih zapadnih zemalja i njihovih medija na stanovništvo su narušavanje unutrašnje postojanosti matricā svijesti političke elite i stanovništva napadnutih zemalja, uticaj na svijest objavljivanjem negativnih i lažnih informacija, stvaranje negativnog moralno-psihološkog stanja u društvu i vrhovima vlasti putem operativne dezinformacije u vezi sa stvarnim događajima. Strateški cilj je slabljenje i moralno-politička diskreditacija rukovodstva i duhovno rastrojstvo naroda. Zapad danas vodi sistematski informacioni rat prvenstveno protiv Rusije, ali i protiv srpskog naroda i političkih vlasti srpskih zemalja. Treba imati svoju razrađenu, operativnu politiku informaciono-psihološkog rata da bi se uspješno suprotstavili. Mediji (televizija, novine, internet) su preplavljeni sadržajima koji potpuno raspamećuju i moralno-psihološki uništavaju narod. Sloboda govora podrazumijeva i odgovornost za izgovorenu riječ. Četiri osnovne uloge medija su: posmatranje svijeta (sakupljanje i širenje informacija), njhovo tumačenje, stvaranje društvenog mnenja i, posljednje, ali najvažnije – širenje kulture. Čovjek se ne može oteti utisku i, nažalost, i uvjerenju da je glavni zadatak mnogih medija, koji oni vrlo uspješno ispunjavaju, upravo suprotan: dezinformisanje javnosti i širenje nekulture (psovački rječnik, neznanje, primitivizam, izopačenost).
Hibridni rat je danas glavni tip međunarodnih sukoba. On je dosada dva puta doveo do raspada Rusije, 1917. i 1991. U februaru 2017. se navršio jedan vijek od sloma Ruske imperije. Hladni rat je bio HR Zapada protiv SSSR. Ideološki i ekonomski rat, trka u naoružanju, strani agenti uticaja, rat u Avganistanu i, konačno, izdaja domaće elite vlasti doveli su do sloma velike države i socijalizma u Istočnoj Evropi. Poslije prisajedinjenja Krima Rusiji u martu 2014. Zapad je protiv nje započeo primjenu sankcija sličnih onima koje je koristio i protiv SSSR. U HR uz NATO učestvuju i TNK. Mijenjanje cijena nafte prema potrebi je važan sastavni dio HR. „Obojene revolucije“ u Ukrajini i na Bliskom Istoku su nanijele moćan udar na bezbjednost Rusije i postojanost u Evroaziji. Zapad je koristeći savremene informacione tehnologije uspio da izmijeni svijest i ponašanje znatnog dijela stanovništva tih zemalja. S druge strane, slabosti ruskog sistema prognoziranja, ocjene stanja u strateški važnim oblastima svijeta i protivdejstva krizama rezultiralo je odsustvom blagovremene zaštite Ukrajine. Još 9. marta 2014. u Kijev je došla grupa od 16 oficira NATO da na licu mjesta organizuje informaciono obezbjeđenje. Rusija je 2014. pretrpila težak ideološki poraz u HR u Ukrajini, ali ipak prisajedinjenje Krima je značajan uspjeh.
Strategija HR NATO-pakta zasnovana na teoriji skrivenih operacija i diverzija je usmjerena na izazivanje nepostojanosti na evroazijskom prostoru. On provodi terorističke napade „pod lažnom zastavom“ (fols flag) u zemljama koje neće da prihvate pravila globalizacije. HR se vodi za uspostavljanje zapadne vladavine svijetom. U zemljama koje je ne prihvataju prvo počinje obojena revolucija, koja je u stvari državni prevrat, pri čemu se koriste unutrašnji problemi napadnutih zemalja. Ako se vlast preda zamjenjuju je prozapadnom, a ako se protivi počinje vojni napad snaga SAD i NATO, dok se u zemlji istovremeno pokreću razne nevladine organizacije i ustanički pokreti. Prvo „teroristi“ dovode zemlju u stanje haosa, a zatim stižu vojska SAD i NATO da „pomognu“ u borbi protiv terorizma i provedu operaciju za stabilizaciju. Takav scenarij je srušen u ratu u Siriji 2011-17. Sirijska i ruska vojska završavaju oslobađanje zemlje od islamskih terorista i njihovih pokrovitelja.
NATO ima dugu istoriju „hibridnih operacija“. Svaka država ili organizacija može da uči od njega. Jedna od njegovih operacija je bila podjela Jugoslavije. U njoj i u Libiji je koristio široki spektar dejstava od vojnih ucjena, tajnih intervencija, snabdijevanja oružjem i odbrambenim sistemima, diplomatskog licemjerja do zloupotrebe masovnih medija i širenja dezinformacija.
Sredinom oktobra 2014. javnost je upoznata s mišljenjem Generalštaba vojske Rusije o mogućem sukobu s NATO. Američki vojnici su učesnici u svim sukobima u svijetu. Uspostavljanje „demokratije“ je zaliveno krvlju u Avganistanu 2001., Iraku 2003., Libiji i Siriji 2011-17., Ukrajini 2014-17. Nijedan od ovih tragičnih događaja nije prošao bez mentorstva predstavnikā operativne grupe Združenog generalštaba vojske SAD.
Dok sami siju haos SAD i NATO žurno optužuju Rusiju za uvođenje HR u Ukrajini i na Krimu. Pritom koriste tvrdu i meku silu, oba osnovna načina i sredstva borbe, koji se međusobno dopunjuju. Pri započinjanju HR prvo se koristi takozvani informacioni napad, koji može da traje 5 do 10 godina. U tom razdoblju rata u napadnutoj državi se stvara opozicija vlasti, prvenstveno od omladine (do 35 godina starosti), koja se usmjerava na tzv. „zapadne vrijednosti“. Na taj način se priprema tlo za „obojenu revoluciju“ i smjenu vlasti. Korištenje vojske se u pravilu svodi na najmanju mjeru i ostvaruje napadima iz daljine (bombardovanje i raketiranje iz aviona i sa brodova) bez djelovanja kopnene vojske. Novu strategiju vođenja rata razrađuju političari i ekonomisti, a ne vojnici. Država koja napada ima najmanje gubitke, a vremenom i finansijske troškove prebacuje na napadnutu. Čuvajući živote svojih vojnika izbjegava društvene nemire, kakvih je bilo u vrijeme rata u Vijetnamu.
Zašto se stvara haos, sve te arapske i druge „revolucije“? SAD i druge zemlje Zapada ne mogu da izađu iz krize. Njen drugi talas ih potapa, finansijski sistem propada. Oni nisu ništa uradili s derivatima, naprotiv, pustili su i više virtuelnog novca nego do krize. Nisu očistili finansijski sistem, već su ga još više upropastili. Umjesto da uvedu red u bankarskom sistemu, uložili su u njega gigantski novac, koji se ponovo rasuo po ofšorima. U tim uslovima kriza nije odstranjena, već je ponovo sasvim stvarna. Ali, zato su iz krize brzo počele izlaziti zemlje koje su vrlo daleko od SAD i Zapada: Kina, Indija i druge.
Provođenje „obojenih revolucija“ omogućava da se uz najmanje korištenje vlastitih sredstava i ograničeno korištenjе oružja i oružanih snaga uništavaju regionalne države dostižući političke i ekonomske ciljeve. Širenje prevrata se može spriječiti samo kroz tijesnu saradnju svjetske zajednice. Lanac obojenih revoluciјa na Bliskom Istoku i u Africi je prekinula operacija ruske vojske u Siriji. Ona uništava teroriste i oslobađa Siriju, ali i sprečava prodor ekstremista u Rusiju. Obojene revolucije su nova pojava međunarodnog života, koja djeluje razorno na vojno, političko i ekonomsko stanje u pojedinim oblastima svijeta. Njihov scenario je „isproban“ od Jugoslavije preko Gruzije, Iraka i Libije do Sirije i Ukrajine. Uspješno je primijenjen na promjenu vlasti u više desetina zemalja.Ove „revolucije“ su dovele do ozbiljnih promjena u rasporedu snaga u svijetu i pojedinim oblastima. Na Zapadu ih predstavljaju kao način širenja demokratije, koji se sastoji u svrgavanju „nedemokratskih“ vlasti. Međutim, vojno istraživanje događajā pokazuje suprotno – da je vojna sila neodvojivi činilac „obojenih revolucija“. On je prisutan u svim razdobljima jačanja „revolucije“ i unutrašnjeg sukoba koji je ona izazvala. U početku se vojna snaga zemalja saveza koje pripremaju „revoluciju“ – svrgavanje njima neugodnih vlada koristi za otvoreni pritisak na njega. Cilj tog pritiska je da ne dozvole korištenje oružanih snaga države za ponovno uspostavljanje zakonitosti i poretka. Potom, sa započinjanjem oružanih dejstava opozicije protiv vladinih vojnih snaga, strane države vojno i ekonomski pomažu pobunjenike.
Poznavanje problematike informacionog rata, „obojenih revolucija“ i drugih najnovijih zbivanja u međunarodnim odnosima su pretpostavka uspješnog političkog prognoziranja i planiranja. Pouke prošlosti i sagledavanje sadašnjosti su neophodan uslov pouzdanijeg pogleda u budućnost.
NATO je stvorio posebne centre za vođenje HR protiv Rusije: kibercentar u Taljinu 2008., centar strateških komunikacija u Rigi 2015., a 8. novembra 2017. generalni sekretar NATO Jens Stoltenberg je objavio stvaranje centra kiberoperacija. Za tu odluku se najvjerovatnije založio ministar odbrane SAD Džejms Matis. On je, s pukovnikom Hofmanom, prvi u svijetu govorio o budućoj eri HR. Ovim je učinjen novi korak u razradi koncepcije i politike HR. Zapad će i dalje razvijati sistem HR protiv Rusije i drugih zemalja koje vode samostalnu politiku.
Da bi počela dostizati Zapad u tehnici vođenja HR Rusija mora stvoriti svoj stručni tim (savjet) sličan nacionalnom savjetu za obavještajni rad SAD, osnovanom 1979. Taj američki savjet izdaje javne izvještaje i utvrđuje informacionu tematiku. Da bi se odbranila i pobijedila u HR Rusija mora izdavati svoje izvještaje, i to svake godine, a ne jednom u 4, kako to rade u SAD. Time bi ona ujedno nametala svoju informacionu problematiku. Potrebno je i osnivanje internet-programa i televizije, kao i društvenih mreža sa najmanje sedmičnim pregledima tekućeg stanja. Uz to, Rusiji je potrebna i nekomercijalna organizacija tipa fonda, kao američki Stratfor. Ta privatna obavještajna kompanija s vremena na vrijeme objavljuje razne informacione i dezinformacione materijale. Informaciono-psihološko osiguranje nacionalne i državne bezbjednosti je jedan od stubova na kojima počivaju društvo i država. U HR objektivno informisanje društvene i naučne javnosti stranih zemalja daje velike moralne i političke prednosti nad domaćim vlastima koje se bave primitivnom propagandom, Napad na tv kanal Rossia Today (RT) i informativnu agenciju Sputnjik je dobar primjer za to. Da su slabi, američke vlasti ne bi ograničavale njihov rad zahtijevajući da se registruju kao strani agenti, naprotiv, pustili bi ih da sami građani uvide slabost ruske politike. Procjenjuje se da RT ima oko 800 miliona gledalaca u preko 100 zemalja svijeta. Značajnu ulogu u stvaranju javnog mnenja imaju i radiostanica „Glas Rusije“ i informaciona agencija RIA „Novosti“. U informacionom ratu i javna diplomatija može uveliko da doprinese pobjedi nad protivnikom koji se služi lažima i prevarama. Ruski „Fond Gorčakova“ dobro služi tom cilju.
Rusija je svoj medijski sistem, sličan CNN-u koji je osnovan 1980., stvorila tek 2005. Ruski novinari u inostranstvu, mada dobijaju veliki novac, se uopšte ne bave provođenjem informacione politike države, njih niko ne nadzire i ne ugrađuje u jedinstveni sistem. A takva međunarodna medijska kompanija je potrebna Rusiji.
Evropski parlament je 23. novembra 2013. izglasao rezoluciju u kojoj utvrđuje upozorenja i zaključke o borbi u novom, informacionom tipu rata. U Izvještaju koji je podnesen prije Rezolucije kao glavne opasnosti za zemlje članice i EU kao savez navedeni su Rusija i „Islamska država“ (ID). Navedeni su lanci preduzeća i medijskih kuća koje planski i postepeno preuzimaju i medijski prostor prvenstveno „graničnih“ i novih članica EU. To se odnosi prije drugih na bivše republike SSSR – baltičke države (Estonija, Letonija, Litva) i istočnoevropske zemlje (Poljska, Mađarska, Rumunija, Bugarska), ali i bivše jugoslovenske republike (Slovenija i Hrvatska). Izvjestioci Evropskog parlamenta su predložili niz mjera za suzbijanje ruske i islamističke propagande. Oni predlažu ulaganja u podizanje svijesti, obrazovanje, online i mjesne medije, istraživačko novinarstvo i informacionu pismenost. Glavna uporišta za odbranu od navodnih ruskih i od islamističkih laži vide u mejn-strim i javnim medijima.
Na ravni EU djeluje StratCom, platforma organizovana u Evropskoj službi za vanjsko djelovanje (EEAS) 2015. odlukom Evropskog vijeća uz saglasnost svih članica za otkrivanje i opovrgavanje „neistina“ koje navodno širi Rusija. Za osnivanje StratComa najviše se zalagao predsjednik Evropskog vijeća Poljak Donald Tusk. StratCom putem Tvitera i društvenih mreža pokušava da opovrgne „ruske dezinformacije“ i predstavi EU u dobrom svjetlu na postsovjetskom prostoru. On ima desetine hiljada pratilaca na Tviteru.
Osam država EU (V. Britanija, Švedska, Poljska, Rumunija, Češka, Hrvatska, Litva, Latvija) su potpisale pismo šefici evropske diplomatije Federiki Mogerini kojim traže da EEAS proširi svoju djelatnost u suzbijanju ruske propagande, posebno u južnoj Evropi i na Zapadnom Balkanu. Ove zemlje traže da se neodložno ojača StratCom. U pismu traže da punom snagom počnu da rade i dva nova odjeljenja StratComa za jug i Zapadni Balkan. Od EU traže više novca za ulaganje u inovativne tehnologije. Države koje se nalaze „na prvoj liniji“ optužuju Rusiju da sofistikovanom i snažnom propagandom nastoji da izazove nepovjerenje i nezadovoljstvo demokratskim poretkom, diskredituje EU, transatlantsku zajednicu i evropske saveznike, i smanji evropsko jedinstvo.
Prva žrtva HR Zapada po završetka Hladnog rata 1991. bila je Jugoslavija, odnosno srpski narod. Jugoslavija je i uništena zato da Rusija ne bi imala saveznika na Balkanu. U svim sukobima od Slovenije do Makedonije SAD, NATO i EU su radili sve na štetu pravoslavnih Srba, videći u njima saveznike Rusije. Za suprotstavljanje ofanzivnim operacijama HR Zapada protiv srpskog naroda treba unutar postojećih državnih organa srpskih zemalja razviti odgovarajuće funkcije, a po potrebi i osnovati nove službe. Rad i presude Haškog suda najočiglednije pokazuju koliko je to neprijateljstvo. Za ista ili slična djela Srbe osuđuju na najviše, među njima i doživiotne kazne zatvora, a druge puštaju na slobodu.
Nakon sloma sovjetskog, odnosno istočnoevropskog socijalizma u kom su nestale 3 slovenske zemlje (SSSR, Čehoslovačka, Jugoslavija) SAD su preostale kao jedina supersila. SR Njemačka je pripojila DR Njemačku, a NATO i EU su se proširili na zemlje Istočne Evrope (Poljska, Češka, Slovačka, Mađarska, Rumunija, Bugarska). Tim zapadnim savezima su se pridružile i pribaltičke zemlje, bivše republike SSSR (Estonija, Letonija, Litvanija). Od jugoslovenskih zemalja u NATO su ušle 3 (Slovenija, Hrvatska i Crna Gora), a na tri preostale (Bosna i Hercegovina, Srbija i Makedonija) se vrši snažan pritisak da uđu i one. Srpske zemlje su se pokazale kao „tvrd orah“ u ostvarivanju zapadne strategije kolonizacije Balkana i opkoljavanja Rusije (rat 1990-ih i politika vojne neutralnosti Srbije i Republike Srpske). Borba za ove zemlje je u toku. Srbi svoju istorijsku priliku imaju u Evroazijskom savezu. Cijeli pravoslavni Balkan treba da se okrene njemu.
U međuvremenu prodor NATO i saveznikā Zapada u dubinu evroazijskog kontinenta ka njegovom središtu – Rusiji se nastavlja osvajanjem više muslimanskih zemalja na jugu (Avganistan 2001., Irak 2003., a u „arapskom proljeću“ 2011. je stvoren energetski placdarm za svjetski rat, koji su planirali da započnu u proljeće 2014). Kao povod za rat trebao je da posluži ulazak ruske vojske u Ukrajinu u cilju zaštite ruskog stanovništva od zvjerstava ukrajinskih kleronacista. Rusija je prozrela taj plan i izbjegla postavljenu zamku. Međutim, građanski rat je nastavljen i do sada nema nikakvog rješenja. Sukobljene strane se nalaze na linijama fronta.
Sastavni dio HR su i ekonomske i druge sankcije. SAD i EU su krajem jula 2014. od pojedinačnih sankcija protiv pojedinih lica i kompanija prešli na ekonomske sankcije protiv čitavih oblasti ruske ekonomije. Rusija je odgovorila ograničavanjem uvoza hrane iz tih zemalja. A potom su uslijedile međusobne optužbe o hakovanju elektronskih podataka državnih uprava sukobljenih zemalja.
Drugi front, ništa manje opasan od zapadnog je otvoren na jugu. NATO drži strateški važan Avganistan iz kog vodi put za prodor u Srednju Aziju. Na Bliskom Istoku, u Iraku i Siriji tajne službe SAD, V. Britanije, Izraela i njihovih saveznika (Turska) i vazala (S. Arabija, Katar) su stvorile „Islamsku državu Iraka i Levanta“ (IDIL). Taj teroristički kalifat je oruđe anglosaksonskog svijeta protiv Evroazijskog saveza (EAS) i Evroazije. Zadatak te terorističke „države“ je bio da pokrene muslimane cijelog svijeta protiv Rusije. Da se ona nije uključila u rat u Siriji već sada bi u plamenu rata gorili sjeverni Kavkaz, Povolžje i drugi krajevi naseljeni muslimanima. Anglosaksonski svijet je u dva svjetska rata protiv Rusije iskoristio Njemačku i njene saveznike, a u pripremi novog, 3. svjetskog rata koji kao jeziva prijetnja visi nad našim glavama sa zapada joj se priibližava prvenstveno preko slovenskih zemalje, od kojih je već 7 u NATO-paktu (Poljska, Češka, Slovačka, Slovenija, Hrvatska, Crna Gora, Bugarska), a sa juga preko muslimanskih. Glavni oslonac NATO na jugu je do neuspjelog državnog udara u ljeto prošle, 2016. godine bila Turska.
Strateško povlačenje Rusije je trajalo do građanskog rata u Siriji (2011-17) i u Ukrajini (2013-17). Prelomni trenutak je bio rat u Gruziji (2008) za Južnu Osetiju i Abhaziju, a prisajedinjenjem Krima 2014. započeta je obnova Rusije i okupljanje zajednice zemalja Istočne Evrope. Osnivanje Evroazijskog saveza 1. januara 2015. je već bio veliki, sudbonosan korak na tom putu.
U ljeto 2016. Rusija je provela uspješnu operaciju u sprečavanju vojnog prevrata u Turskoj. Glavni zadatak tog prevrata je bio da prekine prevoz ruskih tovara kroz moreuze Bosfor i Dardaneli. U tom slučaju ruska vojna operacija u Siriji bi potpuno propala. Rusija je uspjela da spriječi udar i na vlasti očuva Erdogana, koji i dalje vrda lijevo-desno. Ali, režim koji bi ga zamijenio bi u potpunosti bio protiv Rusije. To bi za nju bila ozbiljna opasnost.
Zapad koristi i terorizam kao posebnu tehnologiju hibridnog rata. U tu svrhu NATO je koristio tajne vojské Gladio (lat. mač). One su vršile terorističke napade za koje su optuživali „Crvene brigade“. U sklopu projekta Gladio bilo je uvlačenje sovjetske vojske u rat u Afganistanu. To je bila zamisao glavnog ideologa HR Zapada protiv SSSR Zbignjeva Bžežinskog. MI-6 i CIA su stvorili koordinacioni centar međunarodnog islamističkog terorističkog pokreta. Tako je nastala Al-Kaida, koja je okupila najamnike iz 43 zemlje. Uz finansijsku i organizacionu podršku zapadnih posebnih službi ona je uspješno slala fanatike islama sa ratnim iskustvom na Sjeverni Kavkaz, u Alžir, Bosnu i Hercegovinu, na Kosovo, konačno, i u Irak i Siriju. Tu je na osnovu iskustva Al-Kaide stvorena IDIL (arapski DAIŠ). Zadatak te terorističke „države“ je bio da potom raspori Rusiju iz pravca Kavkaza i Srednje Azije.
Posebno opasan oblik terorizma je internet-terorizam. Mete napada su računarske mreže ili veb-portali saobraćajnih čvorišta (aerodromi, luke, željezničke i autobuske stanice), vojnih i drugih državnih ustanova, kojima se može izazvati panika i haos u stanovništvu ili nanijeti šteta državi. Ometanje elektronskog poslovanja vlada, banaka, saobraćajnih sistema, a posebno nuklearnih postrojenja je jedan od glavnih oblika internet terorizma i savremenog HR. Računarske mreže su najranjivija infrastruktura i zato su sve više meta terorista.
Poseban oblik je telefonski terorizam. Tokom posljednje godine terorizam je pojačan u svijetu. Npr., samo dan uoči rođendana Putina 7. oktobra u Moskvi je premješteno 120.000 ljudi iz bolnica, univerziteta i trgovačkih centara. A 5. novembra su iseljeni ljudi iz GUM-a (velika robna kuća na Crvenom trgu nasuprot Kremlja), Boljšog teatra i hotela „Metropol“. Iz Boljšog teatra je izvedeno 3.500 ljudi. U Moskvi je 5. novembra uhapšeno 360 osoba. Taj dan je „Dan vojnog obavještajca“. Izbor datuma nije slučajan.
U svijetu je 2016. izvedeno 249 klasičnih terorističkih djela, a u 2017. do sredine novembra 380. Od njih u 2016. 55 je izvedeno u Avganistanu, a u ovoj godini do sada 165, što je tri puta više. I to se dešava dok je u toj zemlji vojska NATO, koja je tu uvedena tobože radi uspostavljanja mira. To što stanje u Avganistanu ide ka rastrojstvu ne sluti ništa dobro za Rusiju. Kad već nisu uspjeli na Bliskom Istoku (Sirija, Irak) stari neprijatelji će pokušati otvoriti novi front protiv Rusije u Srednjoj Aziji. Neka se pravoslavni i muslimani međusobno poubijaju, biće ih manje! Tu taktiku su koristili i u ratovima u Jugoslaviji (u Bosni i Hercegovini i u Srbiji, na Kosovu i Metohiji) Muslimani im dobro dođu, ne troše svoju vojsku. Nju čuvaju za završni udar.
Od tri činioca HR Rusija se spremno suprotstavlja napadaču u ekonomskom i vojnom, ali u informacionom zaostaje za neprijateljem. Ona ima veliko iskustvo preživljavanja iz vremena SSSR, kada je ekonomska blokada bila kudikamo jača. Sovjetski nuklearni štit je još djelotvoran, a od 2011. u toku je i modernizacija ruske vojske, koja treba biti završena 2021., tako da je i u toj oblasti Rusija već danas spremna za borbu. Sukob SAD i Rusije poprima kosmičke razmjere. Tehnologije „rata zvijezda“, koje razvijaju SAD bi mogle neutralizovati ruske strateške nuklearne snage, što je krajnje opasno ne samo za Rusiju već i za cijeli svijet.
Slabost Rusije je zaostajanje u oblasti obavještavanja, što je naslijedila još od SSSR. Danas cijeli svijet govori engleski, a od nestanka zajednice socijalističkih država ruski manje, mada se u posljednje vrijeme radi na obnovi ruskog uticaja. U vrijeme rasta uloge interneta, a posebno društvenih mreža Zapad, i posebno NATO su u velikoj prednosti. Tu su važne i ekonomske mogućnosti zemlje da razvije i održava svoje svjetske medije Dvije glavne ruske međunarodne agencije su RT i Sputnjik. Jedna od ključnih ustanova za borbu u HR je Nacionalni centar za upravljanje odbranom osnovan 2014. Njegov zadatak su posmatranje, analize i operativni uticaj na moguće prijetnje nacionalnoj bezbjednosti. Obamina vlada je gromoglasno optuživala Rusiju za hakerske napade na sajt Demokratske stranke i druge, svjesno zanemarujući činjenicu da se glavni internet-serveri nalaze u SAD i da ih američke vlasti koriste za obavještajne i druge poslove (hakerski napadi, nesankcionisano prikupljanje ličnih podataka, prisluškivanje).
Rusija zaostaje za Zapadom u teoriji i praksi HR. Posebno je kasnila u izradi svoje doktrine informacione bezbjednosti. Nova varijanta je utvrđena ukazom predsjednika Putina 5. decembra 2016. Prvi tekst doktrine je bio pripemljen još za vrijeme Jeljcina 1997., ali potpisao ga je tek Putin 2000. Zapad je svoju direktivu usvojio 1992., a doktrinu informacionih operacija 1998. On je u njoj prvi put uveo pojam odbrambenih i ofanzivnih informacionih operacija, koje se mogu voditi u i vrijeme mira. NATO i Zapad su se već 2006. oslonili prvenstveno na internet. U Rusiji je još uvijek potcijenjena uloga društvenih mreža. Nju treba propisati u doktrini informacionee bezbjednosti.
U savremenom ratu kiber-špijunaža je često uspješnija od klasične u kojoj se koriste agenti. Vlada Rusije priprema zakon o bezbjednosti informacione infrastrukture od posebnog značaja radi stvaranja cjelovitog sistema zaštite od kiber-napada. Pod rukovodstvom Federalne službe bezbjednosti (FSB) djeluje državni sistem za otkrivanje i sprečavanje računarskih napada. Samo tokom 2013. otkrivene su 3 informacione špijunske mreže stranih zemalja. Tako je spriječena krađa 2 miliona stranica povjerljivih informacija. Krađa savremenih elektronskih arhiva omogućava prodor u duboke slojeve strukture strane države.
Za kiber-špijunažu se koriste implantati u računarskim mrežama. U svim aparatima (smartfoni, tableti, lični računari), kao i u sredstvima za formiranje mreža (serveri i modemi) nalaze se slučajni i diverzivni defekti. Slučajni defekti su posljedica greški programera ili greške u proizvodnji. Diverzivni defekti su smišljene programske i sistemske operacijske mine (softverski i hardverski implantati). Oni omogućavaju da se informaciona oblast stavi pod potpuni nadzor i da se preuzimaju povjerljivi podaci. U Rusiji takve defekte otkrivaju istraživačke laboratorije. Samo jedna od njih je 2008-14. otkrila preko 40 diverzivnih defekata u softversko-hardverskim sredstvima strane proizvodnje. U posljednje vrijeme sve češće se koriste programirani čipovi, koji izgledaju istovjetni, ali rade na različite načine zavisno od izvadaka. Zato je neophodno analizirati ne samo strukturu čipa, već i program u njegovoj memoriji. Čipove proizvode unutar tzv. fabless (bez-tvorničkih) tehnologija. Projektuju ih u dizajn-centrima, a projekte u obliku datoteka šalju tvornicama. Tvornica proizvodi čipove i isporučuje ih naručiocu. Osnivanje ovakvog tipa tvornice, koji se zove foundry („ljevaonica“) zahtijeva značajna sredstva. Njih u svijetu nema puno, a vlasnici su uglavnom velike TNK. Većina foundry tvornica je u jugoistočnoj Aziji zbog jeftine radne snage.
Smatra se da hakerski napadi dolaze većinom iz Kine. Međutim, internet adrese pravih kiber-prestupnika se skrivaju pomoću tzv. botneta. Botnet se sastoji od posebnih programskih modula („botnetā“), koje prestupnici tajno putem interneta postavljaju na lične računare. Oni preusmjeravaju veze da bi se sakrila internet adresa pravog izvora informacijā. Stvaranje i prodaja botneta je jedna od najčešćih kriminalnih internet usluga. Pomoću njega haker npr. u Aziji može napasti internet-resurs u Americi. Pritom to može uraditi putem „skokova“, koji prolaze kroz računare u više zemalja. Dužina lanca koji obezbjeđuje anonimnost može biti više desetina botova. U Kini ima najviše korisnika interneta. Hakeri raznih zemalja najviše botova postavljaju na računare Kineza. Zato izgleda da iz Kine ide najviše napada na druge zemlje.
Po procjenama stručnjaka 2030. će početi masovna proizvodnja elektronike na novim fizičkim načelima i sa upotrebom novih materijala. Rusija ima mogućnost da vodi prije svega u oblasti kvantnih računara i kvantnih veza, koje su potpuno zaštićene od špijunaže. Kvantni tok informacija je u načelu nemoguće presresti. Pritom kvantni računari pri faktorizaciji brojeva (njihovom razlaganju na jednostavne faktore) postižu brzine nedostižne za obične računare. Ono što danas najmoćniji računari mogu uraditi za godinu dana, kvantni računar će moći za nekoliko sekundi. Za stvaranje takvih računara su potrebna velika ulaganja, ozbiljan rad i sredstva.
CIA je, po izvještaju Vikiliksa, svoje kriminalne kiber-operacije pripisala ruskoj kompaniji Kaspersky Lab. Softver HIVE ona preko kiber-kriminalaca koristi da hakuje, snima i nadzire visokotehnološke uređaje širom svijeta. Američki političari su optužili Rusiju, odnosno rusku kompaniju navodno povezanu s vlastima, za hakovanje predsjedničkih izbora. Američka Homeland Security je u septembru 2017. naredila da sve vladine agencije prestanu koristiti proizvode Kaspersky Lab. Da bi dokazala svoju nevinost ruska kompanija je izvorni kod svog softvera dala na nezavisnu procjenu.
Nove tehnologije će se ugrađivati u sistem državnih struktura SAD. Tramp je pobijedio na izboru za predsjednika u žestokom inofomacionom ratu s primjenom novih tehnologija. On je vispreno iskoristio društvene mreže i internet kao sredstvo pobjede. To je uradio shvatajući da su svi svjetski mediji protiv njega. Tramp nije samovoljni voluntarista koji je slučajno zauzeo svoju dužnost. Samo dan uoči njegovog preuzimanja vlasti CNN je zvanično istupio s „hipotezom“ da će ga na toj svečanosti ubiti. Pri takvom rasporedu snaga treba imati željezne živce da bi to čovjek sve izdržao. Tramp je dao 5 puta više finansijskih sredstava za rad u društvenim mrežama, dok je njegov budžet bio dva puta manji nego u Hilari Klinton. On je nadigrao na izborima na njenom polju. Preko Tvitera je obezbjedio izlaz u informaciono polje zaobilazeći svjetske medije, koji su svi bez izuzetka podržavali H. Klinton.
Prva zamisao Trampa je bila brza reforma obavještajne zajednice. Nju je mogao provesti samo bivši direktor obavještajne uprave Ministarstva odbrane Majkl Flin. On se umno, dobronamjerno i odlučno odnosio prema Rusiji. Trampova greška je što ga je udaljio s dužnosti. Mislio je da ako smijeni Flina da će njega ostaviti na miru. Pustio se u tuđe ruke, ali nisu ga slomili. Liberali misle da je on borac koji će voditi svoju politiku.
Glavni neprijatelj Rusije u HR je zapadna oligarhija, koja pokušava da ovlada cijelim svijetom i nametne joj tuđe vrijednosti. Britanska imperija se prostirala na 36 miliona km². SSSR je imao 22,4, a Rusija ima 17,1 miliona km². Dok postoji moćna Rusija zapadna oligarhija ne može ovladati svijetom. Otuda njeno bezumno neprijateljstvo prema njoj i cijelom slovenskom i pravoslavnom svijetu.
Rusija ima saveznike u HR unutar američkog društva, a i u Njemačkoj i Francuskoj. Trampova pobjeda je pobjeda konzervativnih vrijednosti. Saveznici Rusije su snage koje se zalažu za porodicu. Zdrava porodica je nazamjenjiva osnova naprednog društva i uspješne države. Rusija će pobijediti u HR ako padne njen glavni neprijatelj – britanski i u cjelini anglosaksonski imperijalizam. U Rusiji, u Sankt-Peterburgu je 2008. osnovana berza nafte i gasa, koja trguje za rublje. Uvođenje nove valute na osnovu saglasnosti G20 bi omogućilo izlaz iz svjetske finansijske krize i bezbolan prelaz ka novom modelu razvoja.
(Argumenti)
