Ministar za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju Republike Srpske Srebrenka Golić rekla je da, zbog nerada Sarajeva, Srpskoj stoje projekti milionske vrijednosti.
“Ministarstvo sprovodi projekat `Energetska efikasnost u BiH` koji se finansira kreditnim zaduženjem Srpske prema Svjetskoj banci. Narodna skupština je usvojila odluku o prihvatanju zaduženja za dodatno finansiranje za drugu fazu od 10 miliona evra, što će omogućiti korištenje sredstava od ostalih razvojnih partnera i fondova, uključujući i grant sredstva Zelenog klimatskog fonda”, izjavila je Golićeva Srni.
Ona je napomenula da je uslov za korištenje sredstava od ostalih razvojnih partnera i fondova finansijsko učešće vlada Republike Srpske i Federacije BiH /FBiH/, što Srpska obezbjeđuje dodatnim finansiranjem Svjetske banke.
Golićeva je podsjetila da je ova odluka u Narodnoj skupštini donesena jednoglasno, što dovoljno govori o značaju samog projekta, ali to ništa ne vrijedi kada zbog toga što vlast na nivou BiH nije formirana ne može biti potpisan supsidijarni ugovor za ovaj kredit, niti ga ima ko ratifikovati.
“Nadamo se da će ta sredstva biti operativna u ovoj godini, ali sada cijeli proces koči neformiranje vlasti na nivou BiH i zastoj koji je evidentan u Parlamentarnoj skupštini BiH. Mi smo sve svoje obaveze izvršili”, naglasila je Golićeva.
Ona je podsjetila da je, zahvaljujući ispunjavanju svih obaveza prema Konvenciji o klimatskim promjenama, BiH jedina u Evropi dobila donatorska sredstva iz Globalnog zelenog fonda, i to u okviru projekta “Povećanje ulaganja u javne objekte sa niskom emisijom ugljenika u BiH”.
Golićeva ističe da je Zeleni klimatski fond obezbijedio 17,3 miliona dolara za Srpsku i FBiH za novi projekat iz oblasti energetske efikasnosti, koji će, između ostalog, doprinijeti prelasku sa korištenja fosilnih goriva na obnovljive izvore energije, kreiranju novih radnih mjesta, dugoročnom smanjenju zagađenja vazduha i zaštiti zdravlja građana.
“Veoma je bitno naglasiti da, osim materijalnih ušteda, projekti energetske efikasnosti doprinose angažovanju domaće građevinske operative i proizvođača građevinskih materijala i opreme”, pojasnila je Golićeva.
Ona je ponovila da su do sada energetski obnovljena 33 objekta u 20 opština u Srpskoj, čija je vrijednost 17 miliona KM, kao i da je u planu da do 2023. godine, koliko je predviđeno da traje druga faza projekta, energetski bude obnovljeno još 30 do 40 javnih objekata, a prioritet će imati opštine koje nisu bile obuhvaćene prvom fazom.
Govoreći o plutajućem otpadu u Vrbasu, Golićeva je napomenula da taj problem nije nastao nedavno, kada je pukla zaštitna mreža u Eko-centru “Bočac” i kada su tone otpada zaustavljene na brani Hidroelektrane /HE/, već je riječ o eskalaciji nemara opština nizvodno od jezera, odnosno federalnih opština.
“To se pokazalo i na nedavno održanom sastanku koji smo organizovali s ciljem rješavanja ovog problema. Iako su pozvani, na sastanak nisu došli ni predstavnici federalnog Ministarstva turizma i ekologije, kao ni sve pozvane opštine iz FBiH. Pozivu su se odazvali samo predstavnici opštine Jajce koji su naveli da imaju jednu mrežu za sakupljanje otpada iz svoje opštine, što dokazuje da imaju odgovoran pristup problemu”, rekla je Golićeva Srni.
Ona smatra da je neophodno preventivno djelovati, prije svega u federalnim opštinama i zajedničkim snagama sa FBiH obezbijediti sredstva za sanaciju mreže na rijeci Vrbas, te postaviti još jednu mrežu iznad lokacije Eko-centra “Bočac” radi sprečavanja ili smanjivanja dotoka otpada.
“HE `Bočac` ne smije biti jedina adresa koja će, prema svom planu, jednom godišnje čistiti nakupljeni plutajući otpad. Neophodno je da se razgovara na nivou entitetskih elektroprivreda i nađe način da i hidroelektrane koje su uzvodno od HE `Bočac` učestvuju u čišćenju ovog otpada, kao i `Elektroprivreda Republike Srpske` uz pomoć republičkog Fonda za zaštitu životne sredine i energetsku efikasnost i federalnog Fonda za zaštitu životne sredine”, navela je Golićeva.
Prema njenim riječima, Ministarstvo će insistirati kod nadležnih federalnih institucija na kreiranju konkretnih prijedloga i obezbjeđivanju novca za realizaciju zajedničkih projekata za oba entiteta.
“Izgradnja mreže u Eko-centru `Bočac` koštala je oko 80.000 KM, ali samo mreža nije rješenje, problem je i kako otpad sakupiti i gdje ga zbrinuti”, napomenula je Golićeva.
Govoreći o problemu zagađenja polihlorovanim jedinjenjima i teškim metalima u Poslovnoj zoni “Incel” u Banjaluci, Golićeva je za Srnu navela da to pitanje zahtijeva hitan multisektorski pristup i intervenciju, u koji treba da se uključe republičke institucije, grad Banjaluka i vlasnici objekata u ovoj zoni.
Ona je napomenula da Ministarstvo i dalje insistira na maksimalnom angažmanu inspekcijskih organa.
“U okviru projekta `Ekološki prihvatljivo upravljanje postojanim organskim zagađujućim materijama u industrijskom i sektoru upravljanja otpadom`, koji realizuje UNDP BiH, interventno ćemo djelovati u sprečavanju dalje eskalacije ovog problema. U taj proces bi trebalo da budu uključeni i Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Srpske”, kaže Golićeva.
Ona smatra da se problemom zagađenja na području današnje Poslovne zone “Incel” trebalo baviti odmah po prestanku rada nekadašnjeg giganta, imajući u vidu da su tu nekada proizvodila vodeća preduzeća u oblasti hemijske industrije.
“Prije nego što krenemo sa sanacijom tog zemljišta treba da utvrdimo, na osnovu analiza koje vrše inspekcijski organi i zaposleni u Institutu za zaštitu i ekologiju Republike Srpske, kolika je tačno ta površina i koliko duboko u zemlji se nalaze opasne supstance”, navela je Golićeva.
(Srna)
