Američki medij “The Globe Post” objavio je tekst posvećen BiH, u kojem obrađuje pitanje hoće li ta zemlja ostati zauvek podeljena nacija.
“The Glob Post” je mreža portala čiji je osnivač Mahir Zejnalov, američki novinar azerbejdžanskog porijekla, koji je karijeru počeo pišući za “Los Angeles Times”. Zejnalov, koji živi u Vašingtonu, kasnije se fokusirao na bliskoistočne teme i saradnju sa medijima na engleskom jeziku u Turskoj, odakle je 2014. godine i deportovan zbog kritika upućenih Erdoganu.
Autor teksta, Luis Monroj-Santander – inače istraživač sa Univerziteta Durham u Britaniji, koji slovi za poznavaoca prilika na Balkanu – u uvodu ističe kako institucionalizacija etničkih podela iz ratnog perioda dopušta napredovanje etničke politike i interesa u BiH, što dovodi do političke prakse vraćanja u prošlost, negiranja genocida i slavljenja ratnih kriminalaca kao ratnih heroja.
“Društveno-političko okruženje u BiH omogućilo je etničko zlostavljanje, zastrašivanje i povećanje etničkih podela usred obnove društva. Nacija je glasala na općim izborima ranije ovog mjeseca, dok je međunarodna zajednica apelirala na učesnike da se suzdrže od retorike podela, kampanje koju kandidati koriste da bi se približili svojim etničkim zajednicama. Ishod neće smanjiti tenzije, jer lideri nastavljaju d oživljavaju istoriju zemlje kako bi podelili naciju za vlastitu korist”, piše “The Globe Post”.
Podsetili su kako je Dejtonski mirovni sporazum okončao rat, ali i podelio zemlju na dva entiteta koja na državnom nivou imaju tri predsjednika, odnosno po jednog predstavnika svake etničke grupe.
Istakli su kako su poslednji opšti izbori obeleženi optužbama o prevarama i manipulacijama te umrlim biračima koji su na spiskovima.
“Predstavnici IDDEEA izvestili su pre izbora da se broj validnih ličnih karti ne poklapa s brojem registriranih birača. Takva odstupanja česta su zbog nedostatka koordinacije između policijskih tela koja izdaju lične karte i matičnih ureda koji vode evidenciju o državljanstvu i indeksu smrti”, navodi ovaj američki medij.
Posvetili su deo Miloradu Dodiku, novom članu Predsedništva BiH, za kojeg govore kako je militarizovao policiju zapošljavajući ruske paravojne jedinice iz susedne Srbije te da je izražavao nameru otcepljenja Republike Srpske od BiH.
Podsećaju na referendum koji je održan o danu RS, 9. januaru, čime obeležavaju nastanak entiteta 1992. godine, što se gleda kao uzrok rata.
“Zbog toga je Dodik u stalnoj konfrontaciji s državnom vlasti u Sarajevu i međunarodnom zajednicom. Uz podršku Kremlja i jačanjem veza s ekstremnim grupama u Rusiji, pokazuje svoju bliskost s moskovskim režimom i kapacitet za konfrontaciju njegove partije i političke opozicije u RS”, navodi se u tekstu.
Osvrnuli su se i na glavni problem Dodika i vladajućeg režima, a to je pokret “Pravda za Davida”. Podsetili su na detalje ovog slučaja kazavši kako Davidov otac krivi ministra unutrašnjih poslova RS, predsednika i vladu tog entiteta za skrivanje istine o njegovom ubistvu.
“Davidova smrt izazvala je niz protesta koji traju duže od šest meseci i postala je glavni element političkog konflikta opozicione i Dodikove stranke. Opozicioni blok, koji se žalio na transparentnost izbora, pridružio se pokretu i svakodnevnim protestima. Opozicija i Davidov otac gledaju na rezultate s velikim razočarenjem. Ono što je sigurno jeste da tenzije između Dodika, opozicije i “Pravde za Davida” eskaliraju nakon izbora te izazivaju zabrinutost za izbijanje potencijalnog nasilja”, naglašavaju u svom tekstu o BiH.
Kada je reč o Bošnjacima, istakli su kako je SDA nastavila tradiciju osvajanja mandata u Presedništvu, ali da je stranka SDA pretvorena u kanal za lično obogaćivanje porodice osnivača stranke Alije Izetbegovića, a među njima i njegovog sina Bakira Izetbegovića.
Osvrnuli su se i na izbor Željka Komšića za hrvatskog člana Predsedništva kazavši kako je to izazvalo proteste.
“Komšićev prethodnik izrazio je zabrinutost u vezi s postojećim političkim i izbornim sistemom koji omogućava Bošnjacima da glasaju za hrvatskog člana Predsjedništva. Iza ove kontroverze leži činjenica da je Čović lično pozivao na formiranje trećeg hrvatskog entiteta, gurajući BiH u još dublje podele. Trenutni izbori i kontroverze dodatno su podgrijali tenzije u hrvatskoj zajednici u BiH”, piše “The Globe Post”.
Upravo sve ovo, naglašava ovaj medij, dovodi do korupcije i slabog razvoja ekonomije, što je velika prepreka razvoju BiH. Podsetili su kako je stopa nezaposlenosti 40 posto, a da je još veća među mladima, dok je prosječna plaća 400 evra.
“Blizu 200.000 Bosanaca napustilo je zemlju u poslednjih pet godina tražeći bolje šanse vani. Ekonomski problemi i obećanja o povećanju broj radnih mesta su u mnogim političkim platformama, ali planovi za poboljšanje privrede često su nejasni. Mito, nepotizam i pronevera su stalni izazovi, iako političari obećavaju suočavanje s takvim problemima, oni često imaju najviše koristi od takvog scenarija s vrlo malo inicijative za promenu”, piše “The Globe Post”.
Ističu da je glavna prepreka u nemogućnosti reforme Ustava BiH zbog političkog zastoja među etničkim stranakama i njihovim članovima unutar državnih institucija.
“Korupcija etnopolitičkih interesa unutar bh. institucija dovela je do stagnacije i nije mogla krenuti napred u političkim i društveno-ekonomskim reformama. Bosanska politika i dalje se vrti oko etničkih čelnika koji se oslanjaju na strah i revitalizaciju prošlosti da podijele i dobiju. Institucionalizacija ratnih etničkih podjela kroz dejtonski ustav i politički dogovor, omogućava napredak ovakve etničke politike i interesa u BiH, što dovodi do političke prakse vraćanja u prošlost, negiranja genocida i hvaljenja ratnih zločinaca kao heroja. Zbog takvog stanja dešavaju se protesti od 2013. godine na kojima se osuđuje politička korupcija, no do sada nije bilo izbora koji su pokazali znakove promjene uobičajene etničke politike”, zaključuje “The Globe Post”.
(avaz.ba, B92)
