Predsjednik Republike Srpske Željka Cvijanović istakla je da je pitanje daljeg proširenja Evropske unije (EU) postalo nejasno, te da su alati Unije prema zapadnom Balkanu nedosljedni.
Na centralnoj panel-diskusiji o temi “Evropa sutrašnjice. “Jaka”. Šta to znači?” koja je održana danas u okviru 29. Ekonomskog foruma u Krinici Zdroju, Cvijanovićeva je ocijenila da EU pristupa i tretira ista pitanja, probleme, težnje ili pojave u različitim zemljama Zapadnog Balkana na različite načine, a kao rezultat toga, mnogi ljudi bi i dalje voljeli da vide svoje zemlje unutar EU, ali jednako toliko je i onih koji ne misle da će njihove države ikada stići tamo.
“I da budem iskrena, to nije samo zato što naše lokalne vlade ne uspijevaju ispuniti zahtjeve EU, već i zbog toga što EU nije uspjela da ubrza proces sopstvenih unutrašnjih reformi i što nije imala uravnotežen pristup u našem regionu”, navela je Cvijanovićeva.
Zahvalivši na prilici da prisustvuje ovom panelu koji nosi, kako je rekla, jedan veoma intrigantan naziv – “Evropa sutrašnjice”, predsjednik Srpske je naglasila da je to važno pitanje kako za države članice tako i za one zemlje koje teže da postanu dio EU.
“Veoma sam srećna što mogu da podijelim svoje stavove sa kolegama iz zemalja članica EU. Logično, svi smo zainteresovani za budućnost Evrope i svi želimo da ona bude sposobna da se nosi sa različitim izazovima. Ali, za nas na Zapadnom Balkanu takođe je važno prepoznati i istinsku spremnost EU da prihvati nove zemlje članice”, rekla je Cvijanovićeva.
Iako će glavna debata da se odvija u državama članicama i institucijama EU, navela je predsjednik Srpske, ovo pitanje je takođe važno kako bi zemlje koje su u procesu pridruživanja ili pristupanja razumjele kakve će rezultate ova debata donijeti.
“Iz ovog razloga, zemlje Zapadnog Balkana žele da vide u kojim smjerovima će se voditi ova debata, te kakav će biti ishod u pogledu budućih proširenja, ako ih uopšte i bude. Ali, da bismo razgovarali o pitanju budućnosti moramo razumjeti trenutnu stvarnost i različite faze i vrste kriza kojima je EU iskusila od 2008. godine – finansijski, ekonomski, institucionalno, politički, u smislu bezbjednosti te konačno i u pogledu pitanja Brexita”, pojasnila je Cvijanovićeva.
Ona je dodala da se do prije nekog vremena razgovaralo o pitanju ulaska u EU, a ne o njenom napuštanju, da je pitanje evropskog identiteta dominiralo nad pitanjem nacionalnih ili partikularnih identiteta.
“Razgovarali smo radije o onome šta bismo mogli dobiti u okviru EU, a ne o onome šta bismo morali žrtvovati. Ali, s vremenom ova debata je poprimila i neka drugačija stanovišta”, rekla je predsjednik Republike.
Ona je naglasila da su svi svjesni da EU ima svoja opterećenja, bez obzira da li su ona nastala na unutrašnjem planu ili su nametnuta spolja, te da sa žaljenjem tvrdi da je pitanje daljeg proširenja postalo nejasno i da su alati EU prema Zapadnom Balkanu nedosljedni.
Predsjednik Republike je navela da EU pristupa i tretira ista pitanja, probleme, težnje ili pojave u različitim zemljama Zapadnog Balkana na različite načine, a kao rezultat toga, mnogi ljudi bi i dalje voljeli da vide svoje zemlje unutar EU, ali jednako toliko je i onih koji ne misle da će njihove države ikada stići tamo.
“I da budem iskrena, to nije samo zato što naše lokalne vlade ne uspijevaju ispuniti zahtjeve EU, već i zbog toga što EU nije uspjela da ubrza proces sopstvenih unutrašnjih reformi kao i zbog toga što nije imala uravnotežen pristup u našem regionu. Naravno, mi ne sugerišemo kako bi EU trebalo da sprovede interne reforme. Na zemljama članicama je da o tome odluče. Ali želimo znati da li će proces proširenja biti realna opcija u praktičnom smislu ili će postojati samo kao retorička ili teorijska kategorija”, istakla je Cvijanovićeva.
Ona je naglasila da zemlje Zapadnog Balkana žele da znaju da li će EU postati manje kruta i fleksibilnija, da li će osim političke, ekonomske i socijalne stabilnosti obezbijediti i viši nivo bezbjednosti za svoje građane, imovinu i resurse.
“Za nas koji živimo na Zapadnom Balkanu, koji je i dalje opterećen mnogim problemima iz prošlosti, biće veoma važno znati u koju vrstu EU idemo ako uopšte postoji perspektiva članstva. S druge strane, ako takva perspektiva više ne postoji, mi bi jednostavno trebali da uklonimo ideju članstva sa našeg dnevnog reda te nastavimo proces reformi, jer to je svakako dobro za naše građane, bez obzira da li ćemo postati država članica ili ne”, rekla je Cvijanovićeva.
Podsjetivši da je ovih dana objavljeno da su SAD imenovale svog specijalnog predstavnika ili izaslanika za Zapadni Balkan, Cvijanovićeva je navela da su evroskeptici požurili da objasne to kao znak slabosti EU da se bavi problemima Zapadnog Balkana, dok neki drugi kažu da združeni napor može samo pomoći uprkos činjenici da će to umanjiti vidljivost EU.
“U svakom slučaju, ovo je nova činjenica koja se ne može zanemariti”, zaključila je Cvijanovićeva u obraćanju na centralnoj panel-diskusiji o temi “Evropa sutrašnjice. “Jaka”. Šta to znači?” koja je održana danas u okviru 29. Ekonomskog foruma u Krinici Zdrojuna.
Osim Cvijanovićeve, učesnici centralne panel-diskusije bili su ministar za ekonomiju, investiranje i mala preduzeća u vladi Malte Kristijan Kardona, potpredsjednik parlamentarne skupštine OEBS-a Margareta Sederfelt, predstavnik poljskog Razvojnog fonda Boris Pavel i predstavnik Instituta “Hadson” u Vašingtonu Robert Spalding.
Moderator centralne panel-diskusije bio je zamjenik urednika magazina FDI “Fajnanšel tajms” Jakopo Detoni.
Ekonomski forum u Krinici Zdroju je najveća konferencija političkih i ekonomskih elita u Centralnoj i Istočnoj Evropi. Forum svake godine okuplja više od 4.500 lidera iz političke, ekonomske i socijalne sfere iz Evrope, Azije i SAD, a prati ga veliki broj novinara.
Ovaj skup pruža odličnu priliku za razmjenu mišljenja o različitim temama s ciljem unapređenja političke i ekonomske saradnje u Evropi.
(Srna)
