Tropska vrelina, krhko zdravlje i otežano kretanje nisu spriječili Đorđa Mihailovića (89), čuvara srpskog vojničkog groblja u Solunu, da dočeka turiste i po tradiciji održi kratki čas istorije.
Sa štapom u ruci, povijenih leđa, ali vedrog duha izašao je iz kapele, te se zaputio pod čempres, gdje se na iznenađenje prisutnih popeo na betonski blok, kako bi nadvisio slušaoce i počeo priču.
“Javili su više puta da sam umro, dolazili ljudi da pitaju da li sam još živ, a ja bio bolestan. Sedam meseci sam ležao u bolnici, ovde u Solunu. I hvala Bogu, došao opet da čuvam groblje”, kaže starina, koji se 1928. rodio u ovom gradu, a potom je 1960. od oca Đure preuzeo dužnost čuvara zemnih ostataka hiljade srpskih ratnika, koji su prije jedan vijek svoje živote položili za slobodu.
“U Srbiji kažu Đura, a u Crnoj Gori, Bosni i Dalmaciji kažu Đuro. Tako se zvao moj otac. Kada je on umro ja sam postao čuvar, ali mene nema ko da nasledi, ja nemam sina. Samo jednu kćerku, ali ni ona nema muške dece, tako da će posle mene neko drugi jednog dana da bude tu”, kaže Đorđe.
Na njemu je košulja Vojske Srbije, vojničke pantalone su replika srpske uniforme s početka prošlog vijeka, a posmatraču odmah pogled zastaje na njegovim cipelama, koje su nekoliko brojeva veće, ali u kojima vremešni starac bez problema korača istorijskim zdanjem u koje su zalazili i državnici.
“Dolazili su Dodik (Milorad, predsjednik RS), i Biljana Plavšić, Toma (Nikolić, bivši predsjednik Srbije), ali ovaj sad (Aleksandar Vučić, predsjednik Srbije), on ne dolazi”, prisjeća se Đorđe, te posjetioce poziva da popiju rakiju i siđu u kapelu u kojoj su isklesana imena vojnika stradalih na Solunskom frontu i u Velikom ratu.
Upravo u kapeli smo pronašli i zastavu Republike Srpske, kao i druge predmete koje su posjetioci iz cijele BiH ostavili kao suvenir, te iskoristili priliku da se fotografišemo sa deda Đorđem, čiji su i djed i otac sahranjeni na vojničkom groblju, a pored njih će, kaže, i on biti položen kada dođe vrijeme.
Deda Đorđe je potomak solunskog dobrovoljca Save Mihailovića iz Grblja, kod Boke Kotorske, koji je skupljao kosti svojih stradalih saboraca i sahranjivao ih na vojničkom groblju, koje nosi naziv “Zejtinlik”.
Iako je to zvaničan naziv srpskog vojničkog groblja, koji stoji i na kapiji ovog zdanja, ako pitate nekog od stanovnika Soluna gdje se nalazi ‘Zejtinlik’, on vam neće znati reći.
“To ne znači da ne zna gde je vojničko groblje, nego je reč ‘Zejtinlik’ turcizam, a Grci imaju averziju prema bilo čemu što podseća na Tursku, i zbog toga oni ne koriste taj izraz”, pojasnio je kustos Predrag Nedeljković.
On će jednog dana da zamijeni Đorđa Mihailovića na dužnosti čuvara groblja, a u međuvremenu održava groblje urednim i posjetioce upoznaje s istorijskim činjenicama iz perioda Velikog rata.
(Nezavisne)
