“Mi se sada suočavamo sa problemom da se izabranim predstavnicima iz Republike Srpske ne dozvoljava da preuzmu pozicije na nivou zajedničkih organa BiH, konkretno mislim na Savjet ministara, iako su dobili glasove birača u Republici Srpskoj. Političko Sarajevo teško prihvata pravo Republike Srpske da na nivou BiH ima svoje legitimne predstavnike, što je potpuno neprihvatljivo i štetno za sve. Ovo je i pitanje primjene Ustava, Izbornog zakona i drugih akata. Dakle, kako legitimiteta, tako i legaliteta”, istakao je Čubrilović za list “Slovo” iz Kičinera u Kanadi.
On je naglasio da Republika Srpska ima spreman odgovor ukoliko se ucjene iz Sarajeva nastave, a to je poštovanje Ustava BiH, Ustava Republike Srpske, ali i razvoj i jačanje institucija Srpske, privrednog života, kao i podizanje standarda svih građana.
Čubrilović je istakao da Republika Srpska ostaje privržena izvornom Dejtonskom sporazumu i da njene institucije i narod neće prihvatiti ništa što bi narušilo ustavna prava i položaj Srpske.
“Republika Srpska je danas entitet unutar dejtonski uređene BiH. Niko normalan i odgovoran danas ne može osporavati njeno postojanje, iako je takvih pokušaja u prošlosti bilo. Za razliku od stanja odmah poslije rata, u kom je Republika Srpska bila opterećena neriješenim pitanjima izbjeglica i raseljenih lica, uništene privrede i većeg dijela infrastrukture, danas je stanje značajno bolje i u svim segmentima života prilično stabilno”, rekao je Čubrilović.
Činjenica je, kaže on, da i danas ima teškoća, ali institucije vlasti imaju izgrađene mehanizme za njihovo rješavanje.
Govoreći o tome da su u prethodnom periodu brojne nadležnosti prenesene sa nivoa Republike Srpske na nivo BiH, što je uticalo na slabljenje njene pozicije, predsjednik Narodne skupštine je istakao da su gotovo sve nadležnosti prenesene pod pritiskom međunarodne zajednice i Kancelarije visokog predstavnika /OHR/, te da su u takvoj situaciji i predstavnici Republike Srpske glasali u institucijama BiH, osim u nekoliko primjera, kada su srpski političari sami donijeli odluku, uz veliki prethodni pritisak.
“Ostale nadležnosti su prenesene nametanjem zakona, odluka i drugih akata od strane OHR-a. Osim prenesenih nadležnosti, u skladu sa Ustavom /odbrana, indirektni porezi, dijelovi pravosudnog sistema/, međunarodna zajednica je uspostavila još nekoliko novih nadležnosti na nivou BiH, npr. dio policijskih poslova, Sud BiH, Tužilaštvo BiH”, naveo je Čubrilović.
Na pitanje da li postoji mogućnost da se dio tih nadležnosti vrati na nivo Republike Srpske, on je rekao da postoji teorijska mogućnost, ali je procedura vraćanja ovih nadležnosti komplikovana.
“Parlamenti Republike Srpske i Federacije BiH, i zajednički parlament na nivou BiH treba da se slože za vraćanje nadležnosti, što će se teško dogoditi. Prenesene nadležnosti, koje sada uglavnom vrše brojne agencije, treba vratiti u nadležnost entiteta, ali to se ne može ubrzo dogoditi, posebno ako međunarodna zajednica ne bude raspoložena za to”, pojasnio je Čubrilović.
On je rekao da je najveći problem to što su se nadležnosti prenosile stihijski.
“Na isti način su i formirane ove agencije na nivou BiH, koje gotovo i ne funkcionišu. To nam govori da vraćanje nadležnosti entitetima ne poznaje utvrđenu proceduru”, istakao je Čubrilović.
Čubrilović je rekao da su najveći izazovi koji se nalaze pred Republikom Srpskom poštovanje izvornog Dejtonskog sporazuma, obezbjeđenje ravnopravnog položaja srpskog naroda u BiH, zatim ekonomski razvoj za bolji život svih građana, borba za zaustavljanje demografskog pada, demografski oporavak, kao i modernizacija društva i hvatanje priključka sa razvijenim svijetom, uz zadržavanje nekih njenih specifičnosti.
Govoreći o odnosu Srbije, kao garanta Dejtonskog mirovnog sporazuma, prema Republici Srpskoj, predsjednik parlamenta Srpske je rekao da najviši predstavnici Srbije, predsjednik, predsjednik parlamenta, premijer i drugi, podržavaju izvorni Dejtonski sporazum, poštuju teritorijalni integritet BiH, ali i ravnopravnu poziciju Republike Srpske u okviru BiH, kao i konsenzus predstavnika sva tri naroda.
“Rukovodstvo Srbije nastoji da se specijalni paralelni odnosi između Republike Srpske i Srbije što više razvijaju, te u tom smislu i finansijski pomaže Republiku Srpsku, posebno nerazvijene opštine, kao i one krajeve Federacije BiH u kojim su Srbi većina”, istakao je Čubrilović.
Kada je riječ o podršci Ruske Federacije i predsjednika Vladimira Putina Republici Srpskoj i zaštiti njenih ustavnih nadležnosti, Čubrilović je rekao da je podrška Rusije od izuzetnog značaja, jer je riječ o velesili koja ima pravo veta u Savjetu bezbjednosti, kao i veliki uticaj u brojnim drugim međunarodnim organizacijama, od Interpola, UNESKO-a i drugih.
“U tom smislu, za Republiku Srpsku je jako bitno da ima dobre odnose sa svima koji ne dovode u pitanje njeno postojanje, a posebno sa značajnim državama”, naglasio je Čubrilović, navodeći da Rusija i predsjednik Putin podržavaju cjelovitost BiH i zalažu se za mir na Balkanu u cjelini, te saradnju u skladu sa aktima Ujedinjenih nacija i međunarodnim pravom.
Na pitanje kakva je saradnja Republike Srpske sa srpskom dijasporom i da li postoje načini za njeno unapređenje, Čubrilović je rekao da je ta saradnja sve bolja i da Vlada Republike Srpske, putem resornog ministarstva, čini sve da ona bude što uspješnija, konkretnija i da ima svoje stalne organizacione oblike, kao što su susreti sa dijasporom, otvorena predstavništva u državama u kojim živi veliki broj Srba, zatim da se donesu i modernizuju postojeći dokumenti o saradnji, usvoje potrebne strategije, organizuju posjete dijaspori.
“Veoma važno je raditi na tome da se u dijaspori što duže i potpunije održava svijest o porijeklu i zavičaju, da se ti ljudi ne gube iz nacionalnog korpusa, nego da se vidi na koji način mogu biti najkorisniji za Republiku Srpsku i Srbiju. Posebno moram istaći kao oblik dobre prakse Forum dijaspore, koji je uspješno održan prošle i ove godine u Banjaluci. Forum je oblik saradnje sa velikim potencijalom i ako se bude održavao redovno i prerastao u neku vrstu tradicije, može predstavljati značajnu osnovu za unaprijeđenje saradnje sa dijasporom”, konstatovao je Čubrilović u intervjuu za “Slovo”.
(Srna)
