Među stotinama hiljada deklasifikovanih dokumenata koje je na svojoj zvaničnoj internet stranici objavila američka Centralna obavještajna agencija (CIA), velika pažnja posvećena je izgradnji tvornice SOKO u Mostaru. CIA je početkom pedesetih godina prošlog vijeka planirala da u Mostaru proizvodi oružje i avione.
Pod oznakom “Top secret” (strogo čuvana tajna) obavještajci CIA su do detalja opisali početak, namjenu i vrste oružja, vojnih letjelica koje će se proizvoditi u tvornici SOKO u Mostaru.
Godinama su pratili razvoj te namjenske industrije i o tome u detalje izvještavali svoje pretpostavljene u Pentagonu. U dokumentima koji datiraju još s početka 50-ih godina prošloga vijeka detaljno se navodi ko će i kako, te zbog čega stajati iza projekta izgradnje tvornice SOKO, piše “Večernji List”.
U dokumentima se spominju imena tadažnjih vojnih funkcionera Jugoslavije koji bi trebalo da učestvuju u ovom “projektu”. Napravljene su i skice vojnih i školskih aviona i helikoptera, kao i oružja koje bi te letjelice nosile. U tajnim dokumentima američke agencije spominje se i Široki Brijeg gdje je trebalo da se gradi aerodrom, a čija namjena je bila obuka budućih vojnih pilota iz vojno-vazdušne škole Mostar koja je takođe trebalo da bude osnovana.
U dokumentima se spominju imena funkcionera Nikole Bračića i majora Jerkovića. Tvornica letjelica “Ikarus” iz Zemuna je trebalo da bude preseljena u Mostar, kao i vojno-građevinsko preduzeće “Majevica” iz Novog Sada. “Majevica” je trebalo da izgradi postrojenja i stanove za nove radnike u Mostaru..
Agenti CIA u izvještajima obavještavaju nadređene o planovima gradnje, koliko će biti skladišta, proizvodnih linija i stambenih jedinica u kojima bi trebalo da stanuju visoki funkcioneri JNA.
Takođe se pozivaju na neke tehničke podatke tvornica s kojima je SOKO imao ugovore, među kojima su Boing, Douglas, British Aerospace, Airbus i mnoge druge.
(Večernji list)
