Tradicionalno veoma angažovana Velika Britanija na zapadnom Balkanu i u BiH bi pod novim premijerom Borisom Džonsonom mogla izgubiti interes za naš region i BiH, smatraju britanski mediji.
Podsjećanja radi, veliki broj britanskih ambasadora je nakon služenja u BiH dobio veoma visoke funkcije u britanskoj diplomatskoj mreži. Na primjer, Najdžel Kejsi je postao savjetnik za spoljnu politiku britanskog premijera Dejvida Kamerona, Metju Rajkroft je donedavno bio ambasador Britanije u Ujedinjenim nacijama u Njujorku, prethodni ambasador Edvard Ferguson je postao šef u Odsjeku za odbranu Ambasade Velike Britanije u Vašingtonu, dok je Majkl Tetam postao zamjenik britanskog ambasadora u Vašingtonu, a trenutno obavlja funkciju vršioca dužnosti ambasadora u Americi.
Markus Taner, urednik sajta Balkan Insight, je za Birn napisao kolumnu u kojoj kaže da će interes Velike Britanije za zapadni Balkan pod Džonsonom početi da slabi.
Taner smatra da uticaj Britanije pod ranijim premijerima nikad nije bio motivisan ekonomijom ili poslovnim interesima, već političkim odlukama. Britanija je, kako ističe, dijelom i zbog ličnih razloga – kako bi smanjila snagu njemačko-francuske osovine – bila snažan saveznik zemalja zapadnog Balkana u proširenju EU.
“Međutim, britanski uticaj na Balkanu počeo je da se kruni onog dana kada je referendum u junu 2016. godine pokazao da većina glasača želi izlazak iz EU”, piše on.
Ocjenjuje da će dio gubitka interesa za Balkanom kod Džonsona biti motivisan i njegovim negativnim stavom prema EU.
“Kao premijeru Balkan će mu biti najmanji prioritet. Svoju energiju usmjeriće na održavanje tanke većine u parlamentu i izlazak Britanije iz EU do 31. oktobra, sa ili bez dogovora s Evropom. Ako postigne svoj cilj, posegnuće za opštim izborima”, naglasio je Taner.
On dodaje da Džonson kao ministar spoljnih poslova nije imao vremena da precizno formuliše politiku prema regionu, a da je sad Bregzit događaje neizbježno usmjerio ka padu interesa prema regionu.
Srećko Latal, analitičar iz Sarajeva, pak, kaže da treba biti oprezan s takvim ocjenama jer podsjeća da Velika Britanija nakon referenduma o Bregzitu nije smanjila uticaj u regionu, već ga je, naprotiv, povećala.
“Ambasade Velike Britanije u regionu dobile su veliku količinu novca i mandat da se pripremaju na postbregzitovsku fazu djelovanja njihove spoljne politike u regionu, koja bi, barem sudeći po ovim naznakama, mogla postati još i značajnija. Kako će se to sad odraziti s Džonsonom, ostaje da se vidi”, smatra Latal.
On kaže za “Nezavisne” da je istina da je Džonson o BiH i Balkanu ranije davao razne izjave, ali da su političari generalno skloni da jedno pričaju u predizbornim kampanjama, a da drugo rade kad dođu na vlast.
Latal, međutim, vidi drugi dugoročni trend s obzirom na to da je, kako ističe, izvjesno da će Džonson nastojati izvući Britaniju iz EU.
“Bregzit će izazvati probleme i u Evropi i u Britaniji, u Britaniji su čak moguće i podjele, tako da se s ove instance čini da bi generalno moglo doći do slabljenja veza prema ovom regionu i sa jedne i sa druge strane. Ali šta će se uistinu desiti pokazaće vrijeme, rano je još za prognoze”, rekao je Latal.
Podsjećamo, Boris Džonson, kao tadašnji britanski šef diplomatije, bio je u posjeti BiH 2017. godine.
(Nezavisne)
