Na konferenciji u organizaciji Istraživačkog instituta za evropske poslove i razvoj (RIDEA) i Grupe za istraživanje balkanske politike (BPRG), uz podršku norveške ambasade na Kosovu, konstatovano je da postoje tri scenarija za “veliko finale” između Beograda i Prištine.
Sudeći prema onome sa ovog skupa održanog u Prištini prenosi list na albanskom jeziku Koha ditore, nijedan od ta tri scenarija, međutim, zapravo ne podrazumijeva kompromis, na čemu insistira Srbija.
Prvi scenario je nastavak “statusa quo”, po formuli “čekati i vidjeti”, odnosno “prekinuti” u određenom trenutku za koji se procijeni da je povoljan.
To bi, kao i do sada, značilo nastavak političkih i tehničkih pregovora u odvojenim aspektima, bez opšteg okvira i jasno definisanih ciljeva i rokova.
Taj scenario, vjeruju učesnici skupa, nije održiv, a Priština, bar kako je ocijenjeno, od njega nema koristi.
Drugi mogući scenario podrazumijevao bi potpisivanje sveobuhvatnog sporazuma o potpunoj normalizaciji odnosa Beograda i Prištine, koji bi za rezultat imao uzajmno priznavanje.
Realnija, odnosno “mekša” verzija ovog scenarija podrazumijeva pravno obavezujući sporazum, kojim bi se Srbija saglasila sa pridruživanjem Kosova međunarodnim organizacijama, na prvom mjestu UN, ali bez formalnog priznavanja kosovske nezavisnosti.
Treći scenario podrazumijeva potpunu normalizaciju odnosa, uključujući međusobno priznavanje, putem “re-regulacije granice”, što, kako navodi Koha, “sadrži određene rizike i nepoznanice, uključujući i mogućnost da destabilizuje cijeli region”.
Međutim, ocijenjeno je da svaki sporazum predstavlja uspjeh i otvaranje puta za potpunu normalizaciju odnosa između “dvije strane”, stabilizujući region i obezbjeđujući brže usmjeravanje ka članstvu u EU.
Imperativ je, dodaje se, da sporazum ima potpunu podršku svih, uz pružanje jasnih garancija EU, bez dvosmislenosti, a sam proces bi trebalo da bude politički i društveno sveobuhvatniji i transparentniji.
(Tanjug)
