Punih 13 sati, sve do mraka, na lokalitetu Remezijana u Beloj Palanci arheolozi su u sredu otkopavali netaknutu ranohrišćansku grobnicu iz 4. ili 5. veka kakva do sada nije pronađena na području Srbije, saznaje Danas od upravnika Arheološke zbirke Filozofskog fakulteta u Beogradu, dr Marka Jankovića koji je sa saradnicima na iskopavanjima na Remezijani.
Otkopavanje grobnice bilo je ostavljeno za kraj treće ovogodišnje kampanje koja se završava 30. avgusta. Grobnica je izgradjena od opeka koje su omalterisane iznutra, a bio je pokriven daskama koje su takodje omalterisane. Arheolozi su se spustili metar ispod zemlje i u unutrašnjosti grobnice pored pokojnika, otkrivena je bronzana fibula sa ostacima tkanine, bronzana kopca i staklena posuda.
– Tokom aktuelne kampanje, otkriveno je više grobova iz perioda 4. veka a posebnu pažnju privlači grob tipa mensa (grobovi sa stolovima za trpezu), građen takođe u tehnici suhozida. Grob je polukružne osnove sa centralnim delom koji je pokriven sitnim kamenom i malterom. Verovatno je u vreme kada je građen, grob imao klupe i koji su služili za održavanje gozbi na groblju. Sličnih grobova na teritoriji Srbije za sada nema, a najbliže analogije konstatovane su na teritoriji južne Mađarske u Pečuju- objašnjava Janković.
Od Jankovića sazanjemo i da je tokom tri istraživačke kampanje otkriveno 25 ranohrišćanskih/kasnoantičkih grobova na lokaciji kod Hotela Esperanto u Beloj Palanci. Ovu nekropolu od drugih, izdvaja bogatstvo arhiektonskih formi grobova, kao i veliki broj zanimljivih pokretnih nalaza.
– Prošle godine je završeno istraživanje memorije građene tehnikom suhozida, a koja je podignuta iznad jedne od retkih neopljačkanih grobnica iz 4.veka. Najveći broj grobova otkriven je neposredno uz samu memoriju. Do sada je, u prethodnim kampanjama, na ovom lokalitetu otkriven veliki broj pokretnih nalaza, odnosno priloga u grobovima, poput srebrne fibule, zlatnih naušnica, staklenih i keramičkih posuda – kaže Marko Janković.
Remezijana je svoj procvat doživela tokom kasne antike, kada postaje jedan od velikih ranohrišćanskih centara u kome stoluje episkop Niketa Remezijanski. Smeštena je većim delom ispod moderne Bele Palanke, pa je njeno istraživanje time umnogome otežano istraživačima. I pored toga, unazad 130 godina, sprovedena su istraživanja na velikom broju lokacija u Beloj Palanci i njenoj okolini. Poznavanju života u Remezijani, kako navodi naš sagovornik, svakako su doprinela i nedavna istraživanja pokrenuta prilikom izgradnje auto puta ka granici sa Bugarskom.
Nova sistematska istraživanja započeta su 2018. godine i vodi ih Arheološka zbirka beogradskog Filozofskog fakulteta uz saradnju sa stručnjacima Odseka za istoriju Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, Narodnog muzeja u Beogradu, beogradskog Medicinskog fakulteta i Arheološkog instituta. Projekat finansiraju Ministarstvo kulture i informisanja i Opština Bela Palanka.
(Danas)
