Negativan stav o ulasku BiH u NATO izrazilo je 79,8 odsto ispitanika iz Republike Srpske u istraživanju koje je od 3. do 7. februara sproveo banjalučki Fakultet političkih nauka, što je znatno više u odnosu na isto istraživanje sprovedeno u oktobru prošle godine, kada je taj procenat iznosio 64,3 odsto.
U istom periodu povećao se i procenat ispitanika koji imaju negativan stav prema ulasku u Evropsku uniju, jer je u oktobarskom istraživanju negativan stav imalo 21,1 odsto anketiranih, dok je u najnovijem istraživanju taj procenat porastao na 39,9 odsto.
“Dio ispitanika, njih 9,1 odsto, daje uslovno podršku ulasku u NATO smatrajući da BiH treba da uđe u Sjevernoatlantski savez samo ako to učini Srbija, dok pod istim uslovima ulazak BiH u EU podržava 10,4 odsto ispitanika”, navedeno je u istraživanju koje je sprovedeno telefonom na uzorku od hiljadu ispitanika iz 30 lokalnih zajednica širom Srpske.
Kao osnovni razlog protivljenju ulasku u NATO čak 70,1 odsto ispitanika navodi ratna dešavanja tokom devedesetih godina prošlog vijeka, dok ostale razloge protiv ulaska u NATO, poput tvrdnji da taj vojni savez ne doprinosi većoj bezbjednosti, da bi se ulaskom u NATO povećao angažman vojnika iz BiH, te da političke partije nemaju usaglašen stav, navodi manje od pet odsto ispitanika.
Rezultati drugog od tri planirana istraživanja u okviru projekta UG EDA koje sprovodi FPN pokazali su da kad je u pitanju odnos prema NATO nema velike razlike po osnovu polne i starosne strukture ispitanika i njihove školske spreme, jer i žene i muškarci, i mladi i sredovječni i stariji ispitanici, kao i oni sa osnovnom i srednjom školom ili fakultetom imaju jednako negativan odnos prema atlantskim integracijama.
Kada su u pitanju stavovi prema ulasku BiH u EU, istraživanje je pokazalo da najmlađi (18-29 godina) i najstariji ispitanici (stariji od 65 godina) imaju nešto pozitivniji stav o tom pitanju od ostalih ispitanika, kao i da fakultetski obrazovani imaju pozitivniji stav prema EU integracijama od ispitanika sa srednjom stručnom spremom i osnovnom školom.
Dekan banjalučkog FPN-a Ranka Romić Perić kaže da su rezultati istraživanja logični kada se uzmu dešavanja koja su obilježila rat u BiH od 1992. do 1995. godine.
“Pored toga, povećanje procenta ispitanika koji imaju rigorozniji stav prema NATO integracijama dobrim dijelom je izazvan i medijskom ekspanzijom u vezi s tim da li je došlo do potpisivanja Nacionalnog godišnjeg plana, odnosno ANP-a. Mi u Republici Srpskoj znamo da nije došlo do potpisivanja ANP-a, ali to je zapravo nešto što je obojilo javno mnjenje. To je sigurno pojačalo stavove naših građana da od NATO integracija nema ništa i potvrdilo javne politike Republike Srpske koje se vode na nivou BiH”, kaže Romić Perić.
Faktori
Koautor istraživanja i docent na banjalučkom FPN-u Aleksandar Janković kaže da određeni medijski događaji mogu da utiču na rezultate istraživanja, ali objašnjava da se stavovi formiraju pod uticajem širokog kruga socijalnih činilaca.
“Na formiranje stavova utiču odrastanje u određenoj sredini, porodična situacija, društveni kontekst, lični faktori, motivacija pojedinca i niz drugih faktora”, kaže Janković.
(Glas Srpske)
