Film o proboju Koridora kroz Posavinu kojim je uspostavljena veza između zapadnog dijela Republike Srpske i Srbije, čije je snimanje počelo u Banjaluci, trebalo bi da od zaborava sačuva bitku koja je predstavljala kiseonik za cijeli zapadni dio Srpske, rekao je direktor Republičkog centra za istraživanje rata, ratnih zločina i traženje nestalih lica Milorad Kojić.
Kojić je naveo da ta bitka ima višestruk značaj, te da je neophodno pronaći način da se po završetku snimanja, film predstavi široj međunarodnoj javnosti.
– Upravo ovaj film može da skine stereotip da su jedni žrtve, a jedni zločinci. Taj stereotip ne smije da ostane i pravljenje ovakvih sadržaja i izdavanje publikacija jeste pokušaj skidanja tog stereotipa – rekao je Kojić na konferenciji za novinare povodom početka snimanja ovog filma.
Autor filma Slađana Zarić navela je da je riječ o dokumentarno-igranom filmu koji predstavlja hronologiju bitke “Koridor 92”, te da je film baziran na svjedočenjima ljudi koji su bili učesnici događaja.
– Trudila sam se da sve pravce i događaje u tom vremenskom periodu, koji je trajao više od tri meseca, ispratim i što je moguće vernije prikažem i dočaram – rekla je Zarićeva.
Ona je navela da radnja filma počinje od trenutka kada trupe Hrvatske vojske prelaze Savu.
– Od tada počinjemo da pričamo šta se dogodilo jer se zaboravlja, naročito u Srbiji, da je u to vreme poginuo veliki broj vojnika iz Srbije, odnosno iz vojne pošte iz Vranja. Tada su ubijena 32 mladića, a tu su i priče o logorima, stradanju srpskog stanovništva u Derventi, Odžaku, Sijekovcu i drugim mestima, te nedostatku kiseonika za bebe u banjalučkoj bolnici – navela je Zarićeva.
Ona je objasnila da je to uvodna faza filma koja je neophodna da bi se razumjelo šta je značio Koridor i zašto je to bila bitka života.
Zarićeva je istakla da ju je tokom snimanja svjedočenja učesnika bitke, najviše fascinirao tadašnji moral vojnika.
– I 27 godina posle kada sagovornici počnu da pričaju o moralu vidi im se suza u očima i to je zaista nešto vredno divljenja. To samo pokazuje koliko su oni bili svesni da je to bila bitka koja je značila biti ili ne biti – rekla je Zarićeva.
Ona je istakla da se ne smiju zaboraviti obični ljudi koji su kao vojnici bili na prvoj liniji fronta, gdje su ostavljali dio svog života, svoje mladosti, svoga tijela, a koji su na kraju doprinijeli da ishod rata bude takav kakav je.
General Vojske Republike Srpske Boško Kelečević rekao je da je Koridor obuhvatao prostor od Srpca do Brčkog, uključujući i Brčko.
– Po dubini smo ga računali od rijeke Save do Doboja i Koridor predstavlja veliku površinu na kojoj je u toku te bitke bilo oko 90.000 do 100.000 boraca – rekao je Kelečević.
Kelečević je izrazio žaljenje jer u vrijeme kada se snima ovaj značajan film među živima nisu tri glavna nosioca bitke “Koridor 92”, a to su generali Momir Talić, Novica Simić i Slavko Lisica.
Direktor programa Radio-televizije Republike Srpske Nenad Trbojević rekao je da film predstavlja nastavak priče o sudbini ljudi iz zapadnog dijela Republike Srpske iz 1992. godine, koja je započeta snimanjem filma “Dah života”, koji govori o smrti 12 beba.
– Forma dokumentarnog filma je svetionik 20. vijeka, jer na najbolji način predstavlja činjenice i istine o određenim događanjima – rekao je Trbojević.
Film se snima u koprodukciji Radio-televizije Srbije, Vojnofilmskog centra “Zastava film”, odnosno Ministarstva odbrane Srbije i Radio-televizije Republike Srpske.
U akciji “Koridor 1992” poginula su 273 borca Vojske Republike Srpske, 70 pripadnika Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske i 70 boraca Vojske Republike Srpske Krajine, a ranjeno je 1.918 boraca.
Akcija je počela nakon što su snage HVO-a, zauzimanjem Modriče, presjekle kopneni put između zapadnog dijela Srpske i tadašnje SAO Krajine sa istočnim dijelom Srpske i Srbijom.
Ovom bitkom oslobođeni su Modriča, Odžak, Derventa i Brod, a kompletna operacija proboja i obezbjeđivanja Koridora završena je 6. oktobra 1992. godine izlaskom srpske vojske na rijeku Savu na prostoru Broda.
(Srna)
