Kod Šaranove jame na Velebitu danas je služen pomen za više od 40.000 Srba i Jevreja koji su ubijeni u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag za vrijeme Nezavnisne Države Hrvatske /NDH/, te osveštan Časni krst.
Vijence kod Spomen-obilježja nad Šaranovom jamom položili su izaslanik predsjednika Republike Srpske Miladin Dragičević, član Predsjedništva BiH iz Republike Srpske Mladen Ivanić, članovi Udruženja “Jadovno 1941” iz Banjaluke i Beograda, te predstavnici Srpskog udruženja za odbranu ćirilice “Dobrica Erić”.
Parastos su služili sveštenici Eparhije gornjokarlovačke.
Delegacija građana i Udruženja “Jadovno 1941” posjetiće i mjesto nekadašnjeg sabirnog logora Jadovno u Čačića Dolcu, gdje će biti postavljen Časni krst i služen pomen.
U blizini nekadašnjeg sabirnog logora nalazi se devastirani spomenik podignut na betonskoj ploči, pokrivenoj jami u kojoj i danas leže mošti žrtava.
Učesnici molitvenog okupljanja obići će zatim Časni krst u Čačića Dolcu koji je podignut 2012. godine, te Crkvu Svetog Petra i Pavla u krugu Memorijalnog centra “Nikola Tesla” u Smiljanu kod Gospića.
Uz samu crkvu nalazi se neoznačena masovna grobnica sa posmrtnim ostacima više od 550 Srba iz Smiljana i okoline pobijenih tokom Drugog svjetskog rata.
Učesnici molitvenog okupljanja posjetiće selo Medak i Manastir Usjekovanja glave Svetog Jovana Krstitelja, gdje će biti priređen ručak, nakon čega je predviđen povratak kući.
Dan sjećanja na Jadovno uvršten je u kalendar obilježavanja značajnih istorijskih događaja Odbora Vlade Republike Srpske za njegovanje tradicije oslobodilačkih ratova.
Udruženje “Jadovno 1941” iz Banjaluke je organizator molitvenog okupljanja sa blagoslovom Njegovog preosveštenstva episkopa gornjokarlovačkog Gerasima.
U kompleksu logora smrti Gospić-Jadovno–Pag u Drugom svjetskom ratu za 132 dana pobijeno je najmanje 40.123 ljudi. U Metajni, na ostrvu Pag, otvoren je prvi logor za žene i djecu u Drugom svjetskom ratu.
Član Predsjedništva BiH iz Republike Srpske Mladen Ivanić izjavio je danas da srpski narod mora dati poseban značaj Jadovnom, mjestu stradanja više od 40.000 nevinih Srba i Jevjera u vrijeme Nezavisne Države Hrvatske.
Ivanić, koji je danas prisustvovao obilježavanju Dana sjećanja na Jadovno 1941. godine i 77 godina od stradanja 40.000 ljudi u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag, rekao je da je Jadovno simbolički bilo početak velikog stradanja Srba i Jevreja na prostoru bivše Jugoslavije.
“Jadovno je mjesto koje nema tu težinu koju mora imati u našim školama, udžbenicima i u sjećanjima na događaje koji su od značaja za srpski narod”, rekao je Ivanić danas na Velebitu.
On je napomenuo da narod koji ne poštuje svoje žrtve ima ozbiljan problem, ističući da srpski narod Jadovnom mora dati poseban značaj, jer ovo mjesto to zaslužuje.
“Ima mnogo mjesta stradanja koja su skoro zaboravljena. Niko više ne ide u Jasterbarsko gdje su ubijane žene i djeca, Stara Gradiška skoro da je zaboravljena i takvih mjesta je mnogo”, istakao je Ivanić.
On je naveo da institucije Republike Srpske i Srbije “moraju dobro da sagledaju šta sve van njihovih teritorija zaslužuje poštovanje” i da “svi moraju zajednički učiniti sve da mjesta stradanja ne budu zaboravljena”.
Ivanić je dodao da ga ohrabruje činjenica da Udruženje “Jadovno 1941” svake godine na Jadovno dovodi sve više mladih ljudi.
Izaslanik predsjednika Republike Srpske Miladin Dragičević smatra da obilježavanje 77 godina od stradanja Srba i Jevreja u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag za vrijeme Nezavisne Države Hrvatske zaslužuje poseban status i tretman.
Dragičević je danas kod Šaranove jame na Velebitu prisustvovao parastosu za više od 40.000 Srba i Jevreja koji su ubijeni u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag.
On je rekao novinarima da će poslije povratka u Banjaluku predložiti poseban tretman i status obilježavanja sjećanja na stradalnike u kraškim jamama pod Velebitom i na Pagu.
Dragičević je podsjetio je ovo obilježavanje prije dvije godine proglašeno od regionalnog značaja, te ukazao da treba da ima status od republičkog značaja i interesa.
“Ovo obilježljvanje je spalo na nevladino udruženje koji nosi sav teret. Treba mu dati republički značaj, čime će se rasteretiti troškovi Udruženja koje treba da se bavi drugim poslovima”, zaključio je Dragičević.
Predsjednik Udruženja “Jadovno 1941” Dušan Bastašić rekao je da se pet decenija nakon Drugog svjetskog rata nije mogla skriti istina o razmjerama ustaških zločina u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag za vrijeme Nezavisne Države Hrvatske.
Bastašić je rekao novinarima da Udruženje “Jadovno 1941” počinje ispoljavati svoj odgovoran hrišćanski i ljudski odnos prema mjestu stradanja i žrtvama.
“Uznosimo našim stradalnicima u pomen danas i šesti Časni krst i srećni smo što danas vidimo da onih pet postavljenih krstova od 2012. do 2017. godine nisu skrnavljeni ni dirani. To nam budi nadu da se vrtlog zla polako smiruje i da ćemo, ako Bog da, ući u mirnije vode radi bolje budućnosti naše djece i naših unuka, kome god narodu da pripadamo”, zaključio je Bastašić.
Pokrenute aktivnosti za Lukajićevo oslobađanje
Hrvatska policija uhapsila je danas Daneta Lukajića iz Banjaluke, člana Udruženja “Jadovno 1941”, koji je putovao na obilježavanje Dana sjećanja na Jadovno i 77 godina od stradanja više od 40.000 ljudi u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag, rečeno je Srni u ovom udruženju.
U Udruženju “Jadovno 1941” su istakli da je Lukajić bio u autobusu sa ostalim hodočasnicima na putu u Jadovno.
Jedan od putnika u autobusu, koji je želio da ostane anoniman, ispričao je Srni kako nije bilo nikakvih problema prilikom prelaska granice sa Hrvatskom, već da su hrvatski policajci u Ličkom Petrovom selu priveli Lukajića i još jedno lice, vjerovatno, po dojavi granične policije zbog dodatne kontrole.
On je rekao da je lice, koje je privedeno sa Lukajićem, poslije kratke provjere vraćeno u autobus, dok je Lukajić zadržan.
Isti izvor je naveo da mu hrvatski policajci nisu dozvolili da fotografiše ovaj incident, te da su zatražili da navuče zavjesu na prozor autobusa.
Prema navodima ovog izvora, postoji mogućnost da je Lukajić uhapšen zbog navodnog ratnog zločina, jer je u proteklom ratu bio srpski oficir.
Predsjednik Udruženja “Jadovno 1941” Dušan Bastašić izrazio je negodovanje zbog ovog incidenta, jer je to bio razlog i zašto je više od jednog časa kasnilo obilježavanje Dana sjećanja na Jadovno.
Negodovanje zbog hapšenja Lukajića izrazili su i srpski član Predsjedništva BiH Mladen Ivanić, te izaslanik predsjednika Republike Srpske Miladin Dragičević.
Član Predsjedništva BiH iz Republike Srpske Mladen Ivanić rekao je da su pokrenute aktivnosti povodom današnjeg hapšenja člana Udruženja “Jadovno 1941” Daneta Lukajića u Hrvatskoj.
“Ovdje, kao što znate, nema telefonske veze, ali mi smo pokrenuli već neke aktivnosti drugim putem, da se i Ambasada zainteresuje. To ćemo uraditi, imati puni angažman i pratiti koliko možemo”, rekao je Ivanić novinarima kod Šaranove jame na Velebitu gdje je danas služen parastos za više od 40.000 Srba i Jevreja koji su ubijeni u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag.
Lukajić bio pukovnik VRS, terete ga za Manjaču
Nekadašnji oficir u organima bezbjednosti Pete vojne oblasti JNA Dane Lukajić /67/ uhapšen je danas u Ličkom Petrovom Selu zbog sumnje da je počinio ratni zločin protiv ratnih zarobljenika u logoru Manjača kod Banjaluke u septembru 1992. godine, saopšteno je danas iz hrvatske policije.
Iz hrvatske policije navode da je Lukajić, koji je državljanin BiH, priveden u prostorije Policijske uprave zagrebačke, prenosi portal “Indeks”.
“U prostorijama Policijske uprave su provedenim kriminalističkim istraživanjem utvrđene osnove sumnje da je osumnjičeni tokom septembra 1992. godine u logoru ratnih zarobljenika `Manjača` pored Banjaluke, kao tadašnji pripadnik bezbjednosnih službi JNA i Vojske Republike Srpske /VRS/, u više navrata naredio podređenim pripadnicima VRS da nečovječno postupaju prema ratnim zarobljenicima, u čemu je povremeno i sam učestvovao, usljed čega je više ratnih zarobljenika zadobilo teške tjelesne povrede”, objavila je policija.
Iz policije navode da će, nakon završetka kriminalističkog istraživanja, osumnjičeni biti u zakonskom roku predat pritvorskom nadzorniku, te da će Županijskom državnom tužilaštvu u Zagrebu biti podnesena odgovarajuća krivična prijava.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik izjavio je Srni, povodom hapšenja pukovnika Vojske Republike Srpske Daneta Lukajića u Hrvatskoj zbog navodnog ratnog zločina u logoru “Manjača”, da je to nedopustivo i da nije u jurisdikciji hrvatskog pravosuđa.
Dodik je rekao da je uvjeren da će srpski član Predsjedništva BiH Mladen Ivanić protestovati i tražiti od hrvatskih vlasti da što prije obezbijede Lukajićevo puštanje na slobodu.
“Hapšenje oficira Vojske Republike Srpske je neprihvaljivo, nedopustivo”, poručio je predsjednik Srpske.
Dodik je istakao da im očigledno u Hrvatskoj smeta obilježavanje Dana sjećanja na žrtve u kompleksu ustaških logora smrti Gospić-Jadovno-Pag, te smatra da bi bilo da korisno da pokažu poštovanje prema mjestima kao što je Jadovno, gdje je stradao veliki broj Srba.
Predsjednik Boračke organizacije Republike Srpske Milomir Savčić izrazio je nadu da će nekadašnji oficir u organima bezbjednosti Pete vojne oblasti JNA Dane Lukajić /67/, koji je uhapšen danas u Hrvatskoj zbog navodnih ratnih zločina počinjenih u logoru “Manjača”, biti što prije oslobođen, jer nema razloga da njegovo zadržavanje u pritvoru.
“Nadam se da će što prije naš prijatelj Dane Lukajić biti sa svojom porodicom, jer sam upoznat do detalja o svemu onome što je konkretno radio. Za sve ono što je radio na Manjači zaslužuje samo riječi pohvale i zahvalnosti, jer je bio pravi profesionalac i isključivo se rukovodio i radio po pravilima službe organa bezbjednosti i po normama međunarodnog prava”, rekao je Savčić Srni.
Savčić je napomenuo da je Lukajić do sada bezbroj puta bio na teritoriji Hrvatske, te da je o tim događajima u logoru ratnih zarobljenika javno svjedočio pred Međunarodnim krivičnim sudom za bivšu Jugoslaviju.
“Zista je iznenađujuće i začuđujuće da se sada to dešava, poslije toliko vremena, a imajući u vidu sva moguća saznanja koja su bila dostupna i Hrvatskoj i njenim organima, kao i čitavom svijetu. Ubijeđen sam da nema razloga za njegovu eventualnu odgovornost za počinjena krivična djela, nego da je riječ o nečemu sasvim drugom, o čemu mogu sada samo da nagađam”, rekao je general Savčić.
Prema njegovoj ocjeni, ovo je nastavak srpsko-hrvatske igranke, pogotovo gdje Hrvati vode kolo, a da nema nikakvog opravdanog razloga za to u konkretnom slučaju.
(Srna)
