Dejtonskim mirovnim sporazumom uspostavljen je ustavno-pravni poredak u BiH i definisana pozicija tri konstitutivna naroda, ali je međunarodnim intevencionizmom narušeno pravilo poštivanja njegovih izvornih principa što u dogledno vrijeme mora biti promijenjeno, ocijenili su poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske.
Potpredsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić istakao je da je Dejtonski mirovni sporazum, od kada je potpisan prije 22 godine, urušavan na štetu Republike Srpske.
“Ubijeđen sam da Srbi, nakon 22 godine, imaju pravo da odaberu načina na koji će živjeti na ovim prostorima. Došlo je vrijeme da predstavnici srpskog naroda u BiH zatraže vraćanje nadležnosti koje je dobio nivo BiH, a nisu predviđene Dejtonskim mirovnom sporazumom”, rekao je Stevandić Srni.
Šef Kluba poslanika SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Radovan Višković naglasio je da vladajuća koalicija u Srpskoj zastupa princip poštivanja izvornih principa Dejtonskog mirovnog sporazuma.
“BiH može funkcionisati jedino ako su u svim sferema života ravnopravno zastupljeni interesi tri konstitutivna naroda. Nažalost, 22 godine se grubo krši Dejtonski sporazum i time izaziva nezadovoljstvo dva konstitutivna naroda – Srba i Hrvata”, kaže Višković za Srnu.
Prema njegovom mišljenju, posljedica kršenja izvornih principa Dejtonskog sporazuma vidljiva je i iz problema u funkcionisanju vlasti u Federaciji BiH i na nivou BiH.
“Ukoliko međunarodna zajednica ima poštene namjere prema ovom prostoru, onda mora učiniti sve da bi se vratilo poštivanju izvornih principa Dejtonskog sporazuma, što mora biti stavljeno do znanja bošnjačkim političarima”, dodao je Višković.
Poslanik SDS-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Miladin Stanić smatra da je Dejtonski mirovni sporazum važan za očuvanje Republike Srpske.
“Svi u Republici Srpskoj, a tu prije svega mislim na vladajuću većinu i opoziciju, moramo imati jedinstven stav o važnim pitanjima za budućnost našeg naroda i Republike”, rekao je Stanić Srni.
Šef Kluba poslanika DNS-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Spomenka Stevanović navela je za Srnu da je Srpska politički i institucionalno stabilna, a garant njenog opstanka je Dejtonski mirovni sporazum.
“Ovaj sporazum je odlukama visokih predstavnika narušen. Predstavnici Republike Srpske u narednom periodu moraju insistirati na vraćanju izvornih principa Dejtonskog sporazuma”, kaže Stevanovićeva.
Šef Kluba poslanika NDP-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Krsto Jandrić mišljenja je da su izvorni principi Dejtonskog sporazuma dali velike mogućnosti i ovlašćenja Srpskoj, što je intervencionizmom međunarodne zajednice urušeno.
“Bez obzira na sve promjene ovog sporazuma vjerujem da Dejtonski mirovni sporazum čuva Republiku Srpsku, ali i ovakvu BiH. Nije dobri ni za koga ovdje da se urušava sporazum kojim je zaustavljen rat”, smatra Jandrić.
Prije 22 godine u američkoj bazi Rajt Peterson u Dejtonu parafiran je Opšti okvirni sporazum za mir u BiH i njegovih 12 aneksa, čime je okončan rat u BiH i uspostavljen njen ustavno-pravni poredak.
Ovim sporazumom stvorena je državna zajednica BiH sastavljena od dva entiteta, Republike Srpske i Federacije BiH, koji su potpisnici svih aneksa kao ključnih dokumenata za provođenje i funkcionisanje državne zajednice nastale međunarodnim ugovorom.
Dejtonski sporazum, nakon tronedjeljnih pregovora, parafirali su tadašnji predsjednici Srbije Slobodan Milošević, takozvane Republike BiH Alija Izetbegović i Hrvatske Franjo Tuđman.
Sporazum je parafiran u prisustvu tadašnjeg državnog sekretara SAD Vorena Kristofera, a osim njega glavni američki posrednici bili su Ričard Holbruk i general Vesli Klark.
Dejtonski sporazum zvanično je potpisan 14. decembra 1995. godine u Jelisejskoj palati u Parizu.
Dan uspostavljanja Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH – 21. novembar republički je praznik i neradni dan u Republici Srpskoj.
(Srna)
