Savjetu bezbjednosti Ujedinjenih nacija, Vlada Srpske uputila je 18. izvještaj, uz popratno pismo predsjednika Republike Milorada Dodika, uoči debate o BiH.
U devet poglavlja, Vlada upozorava na subverziju dejtonskog sistema, potrebu za reformama u pravosudnom sistemu BiH, nelegalnom pokušaju otimanja imovine Republike Srpske, ali i sve većoj prijetnji od islamskog ekstremizma, na koju upozorava i veliki broj evropskih lidera.
U izvještaju je navedeno da Republika Srpska ostaje opredijeljena za BiH sa dejtonskim uređenjem i strukturom.
“Nedugo nakon što je Dejtonski sporazum stupio na snagu, krajnje decentralizovana politička struktura BiH definisana Ustavom BiH našla se na udaru SDA i drugih bošnjačkih političkih stranaka i njihovih pristalica u međunarodnoj zajednici. Postepeno i protivpravno zamjenjivali su dejtonsku strukturu disfunkcionalnom decentralizovanom državom”, navedeno je u Izvještaju.
Navodi se i da je visoki predstavnik godinama pribjegavao nezakonitim odlukama i prisili, sprovodeći plan SDA i drugih bošnjačkih političkih stranaka da se vlast centralizuje.
“Kako su posljednjih godina tzv. bonska ovlašćenja visokog predstavnika bivala diskreditovana i korišćena u sve manjoj mjeri, SDA je počela da koristi svoju dominaciju u institucijama BiH – koje su često formirane protivpravno, odlukama i prisilom – da dodatno uruše autonomiju dva entiteta koja je garantovana Dejtonskim sporazumom. Ustavni sud BiH, sa stranim sudijama, često je korišćen kao politički instrument za protivpravno mijenjanje dejtonske strukture”, naglašeno je u ovom dokumentu
U Izvještaju je istaknuto da Ustavni sud BiH mora biti reformisan, tako da strana sudijska mjesta budu ukinuta ukoliko BiH želi da vrati vladavinu prava i spriječi dalje protivpravno podrivanje Dejtonskog sporazuma.
“Odredbe Ustava BiH pokazuju da je namjera bila da strane sudije prestanu sa radom nakon petogodišnjeg prelaznog perioda. Legitimitet Ustavnog suda podriva prisustvo stranih sudija, odsustvo nezavisnosti suda i savezništvo stranih i bošnjačkih sudija koji djeluju kao politički instrumenti visokog predstavnika i SDA. Kako su zvaničnici EU jasno stavili do znanja, BiH ne može pristupiti EU sa stranim sudijama u Ustavnom sudu BiH. Uz to, prisustvo stranih sudija u Sudu je nespojivo sa suverenitetom i demokratijom BiH”, navedeno je Izvještaju.
Dio Izvještaja posvećen je i pitanju vojne imovine i nastojanju Bošnjaka da imovinu Srpske prenesu na na vojne strukture BiH.
“Odluka Suda BiH u predmetu Han Pijesak iz 2016. godine, kojom je zvaničnicima Republike Srpske naređeno da prenesu vlasništvo nad državnom imovinom Republike Srpske na Ministarstvo odbrane BiH, suprotna je pravu, uključujući Sporazum o pitanjima sukcesije, zakone BiH i Republike Srpske, sudsku praksu Ustavnog suda BiH i Dejtonski sporazum”, navedeno je.
U Izvještaju je, takođe, navedeno da Narodna skupština Republike Srpske ima pravo da izrazi svoj stav o članstvu o NATO, i potencijalno održi referendum o tom pitanju.
Istaknuto je i da su institucije pravosuđa na nivou BiH, još jedan politički instrument koji se koristi za podrivanje Dejtona, te da su kao takve uzrok značajne nestabilnosti i da moraju biti reformisane.
“Sud BiH i Tužilaštvo BiH su dvije institucije na nivou BiH koje SDA koristi za ostvarenje svog političkog programa. Tužilaštvo BiH već dugo donosi odluke o istragama i procesuiranju ne na osnovu pravde, nego politike”, navedeno je.
Takođe, navodi se da Sud BiH i VSTS moraju biti reformisani tako da zadovolje evropske i druge međunarodne standarde.
U Izvještaju se podsjeća i na sve veću zabrinutost zbog sve ozbiljnije prijetnje koju predstavljaju džihadisti u BiH.
“Bojazni zbog pretvaranja BiH u utočište terorista sve su prisutnije među evropskim zvaničnicima i novinarima. SDA je pomogla da se BiH pretvori u sigurno utočište džihadista, koji prijete BiH, Evropi i ostatku svijeta. Dosljedno svojoj islamističkoj ideologiji, SDA je tokom rata pozvala mudžahedine u BiH i nastavila da održava tijesne veze sa radikalnim islamistima”, piše u Izvještaju.
U dijelu Izvještaja koji se odnosi na evropske integracije i reformske procese navedeno je da nivo BiH opstruiše sprovođenje Reformske agende.
“Republika Srpska nastavila je da dokazuje svoju opredijeljenost za evropske integracije BiH ispunjavanjem svih svojih obaveza iz Reformske agende. Nažalost, institucije na nivou BiH nisu ispunile svoje obaveze, kao što je usvajanje novog zakona o akcizama”, navedeno je.
Republika Srpska, navodi se u Izvještaju, traži od međunarodne zajednice da poštuje dejtonski sporazum i suverenitet BiH, između ostalog, i zatvaranjem Kancelarije visokog predstavnika čije je postojanje nespojivo sa suverenitetom BiH i njenim članstvom u Evropskoj uniji.
Kompletan 18. Izvještaj Savjetu bezbjednosti Ujedinjenih nacija i propratno pismo predsjednika Srpske pročitajte ovdje.
(NN/rtrs.rs)
